IMGX73 (3)

46 Z. KRASIŃSKI: IRYDION

dzieję. Lecz wcześniej czy później na was i na mnie przyjdzie koniec jeden — śmierć i zapomnienie!

ULPIANUS. (Do Mammei) Albo sztuką Danaów¹ nas zwodzi, albo go Jowisz odlał z kruchego metalu. (Głośno) A gdyby złudzenie prawdą się stało — gdyby cień, który miasto zalega, ustąpił jak chmura przed pomyślnym wiatrem, a światło cnoty samo jedne zostało, cóż byś uczynił?

IRYDION. Uczciłbym nieśmiertelnych ofiarą i dziękczynieniem.

ULPIANUS. A dla przyśpieszenia dnia takiego nic byś nie przedsięwziął? Czy rozumiesz mnie? Gramy w przypuszczenia jak inni w koście — rozmawiamy o niepodobieństwach, by prędzej uleciał czas, który nam cięży.

IRYDION. Rozumiem cię lepiej, niż ty mnie pojmujesz.

ULPIANUS. A więc?

IRYDION. Przez Odyna, powiedz takiemu dniowi, by zawołał na mnie, a ja mu odpowiem!

ULPIANUS. Pamiętaj!

ALEKSANDER. Pamiętaj!

IRYDION. Nie zapomnę tej chwili, Rzymianie! Zobaczymy się, mężu konsularny!

ULPIANUS. Gdzie idziesz?

IRYDION. Czeka na mnie grono przyjaciół u stóp Awentynu² i zastawiona biesiada, i nowe jakieś pieśni Sykulskiego poety³. Idę ich słuchać, by prędzej uleciał czas, który nam cięży.

ULPIANUS. Młodzieńcze, idziesz ducha własnego zapomnieć na łonie rozpusty.

IRYDION. Lucius Mummius⁴ nic nam nie zostawił prócz rozkoszy i śmierci. Długiego życia Aleksandrowi i Auguście Mammei! (Wychodzi)

ULPIANUS. (Patrząc za odchodzącym) Z tego wosku, kto wie, czy będzie wam można stronnika ulepić.

Inna części pałacu cezarów — podłużne atrium z sadzawką pośrodku — mozaiki, freski wystawujące faunów, satyrów, nimfy — na słupach jaspisowych kamienne żółwie, skorpiony, krokodyle — wzdłuż ścian posągi Wenery i Bachusa. Tu i ówdzie grona dworzan — pretorianów — tanecznic — muzykantów — karłów — Eutychian, prefekt pretorium — Rupilius, Eubulus, jego parasyty^{5 6}.

EUTYCHIAN. Evoe, Bacche! Dlatego nic mi nie ubędzie, bo cóż zdoła cezara oderwać ode mnie? Jednak takich gości wcale mi nie potrzeba na dworze. I dzisiaj imperator chce go widzieć — dzisiaj kazał mi tu czekać na niego.

RUPILIUS. Półbogom podobny Eutychianie —

EUTYCHIAN. Mów: półboski. Imperator jest całym bogiem — ja zaś po imperatorze pierwszy.

RUPILIUS. A więc, półboski Eutychianie, pozbawmy go wierzchniego światła. Niechaj „dulces moriens reminiscitur Argos”! ⁵⁸

EUTYCHIAN. Evoe! — tylko mi nie przy wódź wierszy Marona⁷. Nasi starzy za Augusta nie pojmowali sztuki. (Zamyśla się)

RUPILIUS. Nie mieli wyobrażenia o sztuce.

1

⁵’- sztuka Danaów — podstęp grecki; zob. Przy piski Autora 124].    l.*j&

2

   Awentyn — jedno ze wzgórz, na których leży Rzym.

3

   sykulśki poeta — mało znany poeta sycylijski

4

   Lucius Mummius — wódz rzymski, który w r. 146 p. n. e. zburzył Korynt w Grecji; zob. Przypiski Autora [25].

5

   parasyty — pasożyty; tu: dworzanie-zausznicy.

6

   Zob. Przypiski Autora [26].

7

   Maro — Publius VergiHus Maro, twórca Eneidy.