Magazyn5701 djvu

19

Terminologia.

rodajne czynniki do uwolnienia już istniejących praw i przepisów administracyjnych od ubocznie działających, a związanych z niemi dysgeni-cznych naleciałości i przekształcić je dla celów eugenicznych.

Za ród należy uważać wszystkie osoby, mające to samo nazwisko. W życiu politycznein i gospodarczem posiadały rody, az do najnowszych czasów historji europejskiej, w ramach urządzeń feudalnych i patrjarchalnych, wielkie znaczenie. Ograniczyłoby się ono dziś do nielicznych pozostałości prywatno-prawnych, ale żyje jeszcze nadal w pojęciu ludu, chociaż oddawna już najważniejsze funkcje związku rodowego przejęło państwo, gmina i właściwa rodzina. Zupełnie mylne znaczenie nadaje iin mowa potoczna, mówiąc o właściwościach rodu, uwarunkowanych rzekomo dziedzicznie, nie zaś przez tradycję. Ponieważ mężczyźni danego rodu zwykli brać sobie żony z rodzin

0    innych nazwiskach, zmieniają się przeto już w niewielu pokoleniach

1    zaczątki dziedziczne cech, które się jeszcze ujawniają w bliższej rodzinie. Idzie właśnie o to, że ród nie jest kręgiem konnubjal-nym. Ten powstaje wówczas, gdy szereg rodów zawiera małżeństwa pomiędzy sobą w myśl zwyczaju, lub przepisów prawnych, jak to się zdarza aż po dziś dzień w rodach książęcych i domach panujących. Słynna warga dolna Habsburgów nie jest właściwością dziedziczną rodu Habsburgów, lecz kręgu konnubjalnego katolickich rodów książęcych, wśród których coprawda Habsburgowie stanowią znaczną część; obecnie właśnie jeden książę z domu Burbonów wykazuje najdobitniej tę właściwość, polegającą na prognatyzmie szczęki dolnej. Więc jednakowe nazwisko niepewnie mówi o identycznych zaczątkach cech dziedzicznych. Ród przeto, o ile wykracza poza rodzinę w ścisłem tego słowa znaczeniu, nie zezwala na wnioskowanie z właściwości jego członków o wartościach cech dziedzicznych rodu. Spis członków rodu zwany drzewem genealogiczne m, przedstawiający w obrazie schematycznym, spoczywającą na podstawie piramidę, przedstawia z tego powodu tylko bardzo niedokładnie te osoby, których zaczątki dziedziczne cech mogą działać u potomków. O wiele więcej danych w tym kierunku można czerpać z tablicy przodków, piramidy stojącej w schemacie na wierzchołku, w której wszyscy przodkowie danego osobnika wstecz są zaznaczeni.

Dla oznaczenia większego od rodziny kręgu krewnych wskazany jest wybór wyrażenia powinowactwo; obejmuje ono wszystkich członków rodziny, do tego obie pary dziadków, jakoteż wszystkich braci i siostry rodziców i dziadków, dalszych kuzynów i kuzynki, wreszcie pradziadów, więc wszystkie osoby, które A. C r z e I 1 i t z e r²⁰) umieszczana podanej przez siebie tablicy powinowactwa i których właściwości dziedziczne oznacza, gdy idzie o anamnestyczne

20) A. Crzellitzer, artykuł „Familienforschung” w Grotjahn-Kaunschen „Handwórterbuch der sozialen Hygiene”, I.eipzig 1912. Methoden der Familienfor-fschung w „Zeitschrift fur Ethnologie”, 1909, ,,Zur Methodik der Untersuchung auf Vererburg geistiger Eigenschaften”, . Zeitschrift fur angewandte Psychologie" 1909, 3 tom.

2*