P1520712

podziału mejotycznego i od tego momentu nazywa się je oocytami I rzędu. Wkrótce każdy z oocytów pokrywa warstwa komórek nabłonkowych i błona podstawna. Strukturę tę nazywa się pęcherzykiem pierwotnym. Powstające w czasie życia płodowego oocyty są jedynym źródłem komórek rozrodczych, które muszą wystarczyć samicy na całe życie. Przykładowo, w jajniku krowy w momencie urodzenia znajduje się ok. 70 tysięcy pęcherzyków pierwotnych z oocytami I rzędu. U 10-letnich krów jest ich ok. 3 tysięcy. Zmniejszanie się liczby oocytów jest związane z przekształcaniem niewielkiej ich liczby w dojrzałe komórki jajowe i masowo występującym procesem atrezji (degeneracji). Proces ten rozpoczyna się w życiu płodowym i trwa do zaprzestania aktywności rozrodczej samicy. Do osiągnięcia dojrzałości płciowej wszystkie pęcherzyki, które rozpoczynają wzrost i rozwój ulegają atrezji.

U samców spermatogonie dzielą się w czasie życia płodowego, ale wiele z nich ulega degeneracji. Część z nich pozostaje w stadium spoczynku przez bardzo długi czas. Spermatogonie przechodzą przez dwie fazy namnażania. Pierwsza z nich występuje zaraz po urodzeniu, druga przed rozpoczęciem dojrzałości płciowej.

W czasie życia płodowego u samców i samic zaczynają się rozwijać narządy rozrodcze, jakkolwiek w momencie urodzenia nie są one rozwinięte. Największy rozwój narządów rozrodczych występuje przed osiągnięciem dojrzałości płciowej. Ponadto w życiu płodowym u samców zachodzi bardzo ważny proces zstępowania jąder z jamy brzusznej do worka mosznowego. W rezultacie tego procesu temperatura jąder u dorosłego samca jest niższa niż w jamie brzusznej o 4-6°C , co jest konieczne do produkcji pełnowartościowych plemników. U płodów świni proces ten rozpoczyna się ok. 60. dnia życia płodowego i jest zakończony wkrótce po urodzeniu. Czasami u zwierząt gospodarskich (częściej u knurków, rzadko u przeżuwaczy), na skutek zaburzeń rozwojowych, jądra nie zstępują do moszny. Samce te nazywa się wnę-trami. Pomimo zachowania czynności dokrewnej, wykształcenia się wtórnych cech płciowych oraz występowania popędu płciowego samce są niepłodne, jeśli nie zstąpiły oba jądra (wnętr dwustronny). Jeżeli tylko jedno jądro pozostało w jamie brzusznej, mamy do czynienia z wnętrem jednostronnym i wskaźniki płodności takiego samca są bardzo obniżone.

7.2. Dojrzałość płciowa

Zwierzęta gospodarskie osiągają dojrzałość płciową, gdy są zdolne do wytwarzania i uwalniania pełnowartościowych gamet. Samce są zdolne do ejakulacji pełnowartościowego nasienia, a u samic występuje pierwsza w życiu ruja i jajeczkowanie (owulacja).

Neurohormonalna regulacja osiągania dojrzałości płciowej jest procesem złożonym, związanym ze zmianami na wszystkich poziomach osi regulacyjnej: