p155 Chądzyński Region i jego rozwój 07

•    specyficzne elementy materialne (przedsiębiorstwa, infrastruktura), a także niematerialne (umiejętności, reguły) i instytucjonalne;

•    logika organizacyjna (zdolność do współpracy), która zmierza do najlepszego wykorzystania wspólnie stworzonych zasobów przez współzależne i otwarte na siebie podmioty;

• logika uczenia się (zdolność do zmian), która zależy od zdolności modyfikowania przez poszczególne podmioty swoich zachowań stosownie do transformacji otoczenia technologicznego i rynkowego"⁴⁶⁷.

Zdaniem I. Pietrzyk⁴⁶⁸, określone środowisko, pomimo braku wytyczonych a prioń granic, można wyodrębnić, gdyż cechuje je pewna jedność i spójność, która przejawia się w specyficznych dla danego obszaru postawach, normach społecznych oraz kulturze technicznej. W ramach każdego środowiska obowiązują pewne niepisane umowy, które umożliwiają generowanie zachowań, zapewniających utrzymanie równowagi między współpracą i konkurencją wśród wchodzących w jego skład podmiotów. Panująca w środowisku atmosfera wzajemnego zaufania gwarantuje natomiast ich dotrzymywanie. Zarówno te niepisane umowy, zwane również konwencjami, jak i właściwy klimat, mają swoje źródło w tworzącej się przez całe lata, specyficznej dla danego obszaru, tradycji społeczno-kulturowej.

przedsiębiorczość, organizacja, zachowania przedsiębiorstw, sposób stosowania techniki, zrozumienie reguł rynku i umiejętności są jednocześnie integralnymi czynnikami składającymi się na środowisko i niezbędnym warunkiem jego powstawania"⁴*³⁹. Dzięki sprawnie działającym wszystkim tym elementom środowisko staje się swego rodzaju inkubatorem innowacji, a więc staje się środowiskiem innowacyjnym.

Aby jednak można było mówić o środowisku innowacyjnym musi ono spełniać co najmniej dwa warunki⁴⁷⁰. Po pierwsze, musi być otwarte na swoje otoczenie i bardzo wrażliwe na zmiany w nim zachodzące, co wpłynie korzystnie na możliwości zdobywania i przetwarzania informacji i zasobów generowanych przez otoczenie. Po drugie, te potencjalne zasoby muszą być pozyskiwane za pomocą mechanizmów rynkowych oraz kultury i techniki, specyficznych dla danego środowiska, bo tylko wtedy będą efektywnie wykorzystane do stworzenia nowych, lepszych rozwiązań, stosowanych w pro-

^w D. Maillat, Globalizacja, terytorialne systemy produkcyjne i środowiska innowacyjne. Rector s Lectures Na 52, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 2002, s. 10.

⁴¹¹ Zob. I. Pietrzyk, Polityka regionalna..., s. 42-61.

A. Jewtuchowicz, Środowiska przedsiębiorczości a problem spójności gospodarki regionu, [w:] A. Jewtuchowicz, A. Suliborski (red.). Struktury i procesy kształtujące łódzki region społeczno-gospodarczy. Zakład Ekonomiki Regionalnej i Ochrony Środowiska UŁ, Łódź 2002. s. 218.

A. Jewtuchowicz, Rozwój..., s. 84-85.

WWW re-* —