153
ma talent bogaty i różnorodny, ale nie podobny do talentu panny Rachel, na przeciw któremu z takiem upodobaniem go stawiono. Aktorka włoska posiada tyle żywości i wylania się, ile franeuzka artystka tragiczna posiada kon— centracyi i zgłębienia. Obok energii, posiada szczególniej sympatyczną czułość, którą Włosi nazywają affetto. Udarowana podziwu godną zwinnością, jednego wieczora przechodzi z dramatu do komedyi, z poważnej tragedyi do krotochwili. Mówią, że skromna i prosta w życiu prywatnem, sławna ta artystka tragiczna, jest zarazem wyborną matką rodziny. Pani Ristori po dwa-kroć odwiedzała Warszawę, a przedstawienia jej gromadziły zawsze licznych wielbicieli jej talentu.
Rita (acąua della) ob. Isckia, acąue minerali dlsola.
Ritangelus (Jan Szczepan), teolog i orientalista, rodem z Ilambergu, z katolika został żydem a potem ewangelikiem, był nauczycielem języków wschodnich w akademii królewieckiej, gdzie umarł w r. 1693. Jako autor znany jest z przypisków na książkę p. t. Jezira eh, gdzie utrzymuje, że wykład chaldejski zawiera zdania dowodne przeciw Żydom i antytrynitarzom. Ta propozycyja zbijana była od Socyniusza, który się ukrył pod imieniem Irenopolify. Ritangelus bronił się traktatem p. t. Libera mrilatis (1668), który przypisał Janowi Kazimierzowi, królowi polskiemu. Oprócz tego wydał z druku Tractalus de verifafae retigionis ckristianae. (Franeekere 1690.) F. M. S.
Ritornella, przedgrywka a czasem pogrywka instrumentalna do pieśni podzielonej na zwrotki, na jedne nutę śpiewanej dodawana, i po każdej się powtarzająca zwrotce (ob. Refrain).
RitSChl (Fryderyk Wilhelm), jeden z najznakomitszych filologów tegoczes-nych, urodzony 6 kwietnia 1806 roku w Turyngii, po ukończeniu gimnazyów w Erfurcie i Wiltembergu, poświęcił się naukom klassycznym, i na uniwersytecie w Lipsku słuchał wykładu Hermana, a później w Halli Reissig’a. W roku 1833 mianowany professorem nadzwyczajnym, w rok 1839 powołany został do Bonn na professora literatury klassycznej i wymowy, oraz na współdyre-ktora seminaryjum filologicznego, i zawsze licznych miewał słuchaczy. Literacką czynność swoją zwrócił najprzód na obrobienie gramatyków greckich; ale najważniejszem dziełem jego jest krytyczne opracowanie Plauta z obszer-nemi prolegomenami, które dało przystęp do krytycznych studyjów nad starożytną poezyją rzymską. Oprócz mnóstwa przygodnych akademickich jego rozpraw, oprócz odnoszących się do komików łacińskich, na wzmiankę zasługują pisma o Dyonizyiuszu z Halikarnassu i o Warronie. Obznajoinienia z starożytnościami dowiódł w Opisie biblijotek alejcan dryńskich i zbiorze poetyj Homera przez Pizistrata, tudzież w rozmaitych traktatach oraz pismach instytutu archeologicznego w Rzymie, a mianowicie w Reńskiem muzeum filologicznem. W ostatnich czasach utorował nową drogę dla metodycznego opracowywania łacińskich napisów i użycia ich na korzyść historyi języka. Wraz z Momse-nem przygotowuje on obszerne zarazem artystyczne i naukowe dzieło o starożytnych napisach rzymskieh. — RitSChl (Wojciech) urodzony 35 Marca roku 1833, kształcił się naukowo w Szczecinie, potem w Bonn i Halli, później dla teologicznego wykształcenia się przebywał w Heidelbergu i Tubindze i w roku 1846 habilitował się w Bonn. Przez największe pismo swoje Ewangełija Marciona i kanoniczna ewangełija Łukasza’, połączył się z badaniami Baura. Jednak naprzeciw temu teologiczno-krytycznemu kierunkowi stanowczo i nie bez skutku wystąpił w znakomitem sw ojem dziele o Powstaniu staro-katotic-ckiego Kościoła. Licznemi później powstałem i traktatami Ritschl dowiódł, że