44
J. Bendkowski, G. Radziejowska
W międzynarodowym obrocie towarowym stosowane są międzynarodowe formuły handlowe (Incoterms), które określają warunki dostaw lub prawa i obowiązki sprzedających i kupujących. INCOTERMS 2000 zawiera 13 formuł dostaw, podzielonych na cztery główne grupy; E, F, C, D. Najbardziej znane są [5]:
• EXW (Ex Works), tzn. sprzedaż loco zakład; Sprzedający stawia towar do dyspozycji kupującego w punkcie wydania (fabryce, magazynie itd.); jest to zasada „samodzielnego sprowadzania towaru”;
• CPT (Carriage Paid To), tzn. wysyłający (sprzedający) określa wszystkie świadczenia logistyczne od swojej siedziby do miejsca wyznaczonego przez odbiorcę materiałów w umowie zakupu (nie musi to być kraj importera);
• DDP (Delivety Outy Paid), tzn. wszystkie świadczenia logistyczne, aż do przekazania towaru odbiorcy, są samodzielnie określane przez sprzedającego, który także dokonuje oclenia; zastosowanie tej klauzuli oznacza realizację zasady „dostarczenia materiałów przez dostawcę”.
Różnice pomiędzy klauzulami CPT i DDP dotyczą oclenia, a także miejsca dostawy zamawianych materiałów. Otóż wg klauzuli DDP przeznaczeniem wysyłki jest zawsze kraj importera oraz wskazane przez niego miejsce.
Polityka komunikacji
Polityka komunikacji może przyczyniać się do tego, że pozyska się dostawców odpowiadających wymaganiom logistyki zaopatrzenia. Typowym instrumentem polityki komunikowania jest organizowanie tzw. „dni dostawców”, podczas których przedsiębiorstwo omawia z dostawcami (aktualnymi i potencjalnymi) sposoby rozwiązywania istniejących problemów związanych z logistyką zaopatrzenia lub dotyczących możliwości przyszłej współpracy [11].
Zależności między polityką komunikacji i logistyką zaopatrzenia są istotne w przypadku ścisłej współpracy między dostawcą i odbiorcą w dostawach JIT.
W ostatnich latach nadano więzi dostawca - odbiorca nowy wymiar w skali międzynarodowej. Zasadą nowego podejścia jest dążenie stron do ukształtowania trwałej współpracy w zakresie rozwoju produktów i obniżki kosztów partnerów.
Polityka zakupów
W przypadku polityki zakupów należy podjąć decyzję dotyczącą ustalenia sposobu zaopatrzenia (zakupy bezpośrednie, zakupy poprzez pośredników lub handlu hurtowym), który określa, jak mają być sprowadzane do produkcji materiały. Decyzja ta w dużej mierze zależy od polityki zbytu dostawców.
Należy także rozpatrzyć dwie kwestie: problem liczby dostawców i problem ich geograficznego rozlokowania lub rozproszenia. Duża liczba dostawców zmniejsza ryzyko zależności, ponieważ chroni na przykład przed brakiem dostaw spowodowanych
Zaopatrzenie w przedsiębiorstwie_ 4$
zakłóceniami produkcyjnymi u poszczególnych dostawców. Redukowanie liczby dostawców prowadzi do zmniejszenia kosztów logistycznych.
Podobne rozważania dotyczą geograficznego rozlokowania lub rozproszenia dostawców.
Z punktu widzenia logistyki zaopatrzenia korzystna jest koncentracja zaopatrzenia na dostawcach, którzy znajdują się w niewielkiej odległości od przedsiębiorstwa. Natomiast w odniesieniu do pozostałych dostawców zaleca się utworzenie zewnętrznego magazynu zaopatrzeniowego w pobliżu miejsca zapotrzebowania [11].
Nie można również zapomnieć o wpływie stanu koniunktury na tworzenie relacji pomiędzy rynkiem a producentem lub sprzedawcą towarów w danym okresie. Można zaobserwować, że w warunkach dobrej koniunktury łatwiej się sprzedaje, a trudniej kupuje i odwrotnie - słaba koniunktura ułatwia kupowanie, a utrudnia sprzedaż.
Podstawowym celem logistyki zaopatrzenia jest sprawne i ekonomicznie efektywne zaspokojenie potrzeb materiałowych przedsiębiorstwa. Wymaga to zwrócenia uwagi na następujące zagadnienia:
=> zasady zewnętrznego zaopatrzenia,
=> koordynację zadań zaopatrzeniowych,
=> organizację służb zaopatrzeniowych.
2.3.1. Zasady zewnętrznego zaopatrzenia
Istotny wpływ na organizację procesów zaopatrzenia ma wybór zasady zewnętrznego zaopatrzenia. W praktyce wyróżnia się następujące zasady zewnętrznego zaopatrzenia materiałowego[l I]:
• indywidualne zaopatrzenie w razie zapotrzebowania,
• zaopatrzenie z utrzymaniem zapasów,
• dostawa zsynchronizowana z produkcją lub zużyciem.
W tabeli 2.1 przedstawiono wady i zalety poszczególnych zasad zaopatrzenia materiałowego.