S5008483

108

nej fasy (PavolĆe). Podkreślić trzeba trwanie aż do póśnegn okresu lateńskiego (np. Pleven) takiej archaicznej cechy, jaki) jest spłaszczone żeberko środkowe, którą to cechą spotykamy u grotów różnych typów ^u*.

Niektóre groty włóczni są zdobione. Najczęściej występuje skromny ornament na tulejce: 2 dookolne bruzdy (np. Kojnare, Pleven, TArnttvu kurhan 1), wątki soczewkowate wokół nitów (Kojnare, Popica), 8 plerście-niowate listewki zdobione karbowaniem (Vraca), skuwka (Bukjovol). Do wyjątków należy zdobienie liścia. Oprócz znanego rysunku ptaka (ryc. 11/5) z Dolca (grot typu VI), prosty ornament punktowy wystąpił na grocie typu V z Borovanu (ryc. 11/6), podobny — sięgający nawet na tulejkę — na grocie z Padea, nieokreślony punktowy na grocie z I.osury oraz S kółka wapółśrodkowe na grocie typu 1 z 2ivovci (ryc. 11/1). Zespoły zawierające zdobione groty pochodzą z późnego okresu lateńskiego, a więc z czasu, gdy podobne zjawisko pojawia się też na innych obszarach ^,M. Być może częścią włóczni (tokami) są 2 podłużne przedmioty żelazne (dług. 14,4 i 18,8 cm) z Kojnare (ryc. 11/3), z czworokątną częścią tylną pełną, a z przodu z tulejką. Oba okazy posiadają ślady zdobienia -pasm skośnych lub poziomych bruzd.

Znaleziska broni obronnej nie są zbyt częste. Z interesujących nos zespołów posiadamy 17 (?) zachowanych w całości lub w charakterystycznych fragmentach umb (Corlate — ryc. 7/2, Corneęti — ryc. 7/17, Do-broeloveni, PI ośca, Borovan — 2 egzemplarze, Bukjovci-TatarlAka, Górna Malina — ryc. 11/8, Kamburovo — ryc. 8/17, Kriva Bara ?, Lozar-Sta-nevo, Lesura, Molflk V5rśec, Pleven — ryc. 8/2, Tflrnava, Vinograd — ryc. 8/10, 2ivovci); istnieją też informacje o odkryciach dalszych 5 okazów (Altimir, Bukjovci — 2 egzemplarze, Gflbare, Galiće). Brak jest znalezisk imaczy tarczy.

Znane okazy umb można podzielić na 4 typy. Pierwszy z nich (1) jest znany z fragmentów odkrytych w Corlate (ryc. 7/2) i Plosca. Typ ten stanowi przejście od środkowolateńskich umb taśmowatych do półkulis-tych umb późnolateńskich. Jego część środkowa była owalna (?) i zamknięta jak u tych ostatnich; w odróżnieniu od nich nie posiadał on jednak dookolnego brzegu, a tylko wydłużone występy dla przymocowania um-

>** J. Todorović (1004, s. 201 n.) niesłusznie uważa zbliżone groty ze spłaszczonym żeberkiem (typ 4 J, Todorovića) za typ bezspornie późny. Okazy tej wersji znamy bowiem z zespołów halsztackich we wschodniej części Bałkanów (por. np. A. V u I pe 1007, tabl. XX 17).

im por, np. okazy z Plaidt, Kr. Mayen w Nadrenii <(H, K. Joachim 2000, tabl. 12/0), Bludenz-Montlkel (K. Pittioni 1004, ryc. 010), grot z grobu 27 w Belgradzle-Rospi Cuprijl <D. Oaraianln 1000: J. Todorovlć 1008, e. 70, tabl. XXXI 2) 1 z grobu 28 w Belgradzie-Karaburmle (J, Todorovló 1004, a 201). Por. też M. J a h n 1010, s. 10 n.

Ryt'. 11. Zabytki grupy Padoa-vPanA&juroki Kolonii:

i.\> • Zivovoi. I — calato, 9 «" Kojnara, 4 -» >(lnova, l iłnleo, t,n narovan. 1 <■- KaaanlAk, «,j« — aorna Malina, la • ViskjRr, Ił - Vla|ii. f| 1 DutiraalwMi, ¹    U — lluiinan, ja — Hukjovoi, 17 — Pri»ovo, II - Jfrlgtó Banovp

ba do tarczy. Tak zespoły, jak i nieliczne analogie pozwalają datować ten typ na schyłek LT C ^m.

Typ II reprezentują okazy z Górnej Maliny (ryc. 11/8) i Plevenu

0/037/01 13:10

^m Zbliżone farmy przejściowe umb |jj znane i Murkonoga w Qabrov«c IflflOa, tabl. (VI, 3, 0), Pormina (S. Pahld 1860, tabl. 0/8), Hkorby (ibidem. lab), 14/7), ZveGkl-Ob«movaca (J. Todoi «>vi<5 joea, tabl. XXXIV 8), Malunje (J. To* dorovlć 1080, tabl. II 8). Annablhl bel Klagej\furi <H. Miiller^Karpo 1081, ryc. Q/8), ,