307
nego i epileptycznego, chociaż wtedy organy maciczne nie będą głó-wneni jego źródłem. W istocie jednak nie pozostaną i te w stanie obojętnym. Wszakże błądziłby ktoby w takim razie leczyć chciał chorobę samemi środkami na macicę. Więcćj bowiem pochodzi ona wtenczas od ogólnego cierpiącego stanu nerwów, jako to od bypo-kondryi i melancholii. Zresztą poznakami jćj w tedy być mogą-, suchy, chudy, drażliwy temperament, krwiste przepełnienie żył i t. p.
Takie są właściwe choroby dziewic, w zupełnym ich stanie bez-mężcia. lub młodych wdów, które jeszcze nie miały dzieci; cierpią je nawet owe niepłodne kobiety, które napróżno postradały panieństwo. Wypada stąd ta równie moralna jak i lekarska prawda, że najkorzystniejszy dla zdrowia i najzgoduiejszy z rozsądkiem będzie zawsze ten stan, aby iść a a skazówkq natury, bez przekroczenia jej granic, już to zbytecznem sobie pozwalaniem, już niewczesnem wstrzymywaniem się. Życie nasze na ziemi ma swoje granice i swoje prawa; na cóż je gwałcie? Czyliżby zamiar Najwyższego Dawcy miał być niedoskonały lub naganny, iżby nam wolno było sprzeciwiać się mu naszeroi rozrządzeniami. Lecz odwołując się do świętych a często zniew ażanych praw natury, nie myślimy usuwać zapór cnoty; albowiem błędy lub zbytki popełniane, w funkcyjach płciowych, równie szkodliwe są dla zdrowia jak naganne we względzie na moralność. Szczęśliwa dziewica która swoje najczystsze uczucia dochowawszy do stanu małżeńskiego, otacza się dziatkami, jej piersią w y-karmiouą, jej staraniem wzrastającą lubą rodziną! Zdrowie i radość zdobią ją wr bardzo późne lata; zdaje się, że życiem jej oddychające dziatki ciągle to zdrowie podniecają i coraz now ą pokrzepiają je siłą. Przeciwnie życie bezużyteczne samo siebie trawić i skracać musi; osoby oddzielnie od ludzi, bezpotomnie żyjące, usychają, więdną, stygną i umierają, bonie ich nie zagrzewa, nic życia ich nie podsyca, nic go nie wspiera; takie osoby do niczego się nie mogąc przywiązać, nie mają słodkiej pociechy iżby nawzajem były kochane. Dla tego to wszystkie podeszłe panny usiłują przywiązać się do życia przez dzieci któremi zajmować się lubią; pragną one roli matek, i to nastręcza częstokroć niejaki środek uleczenia ich z właściwych im słabości.