tragizm30

tragizm30



38 Tragizm «Konrada Wallenroda•

nadać charakter „aktu prywatnego terroru” (Nieczkina). Najwyższe poświęcenie tkwiło więc w tym, że tyranobójca musiałby odciąć się od wszelkich związków z towarzyszami walki i opuścić na zawsze ojczyznę, a w razie niepowodzenia ucieczki z Rosji — miał być sądzony i karany przez samych spiskowców. Było to rzeczywiście żądanie ofiary ze wszystkiego; odebranie tragicznemu carobójcy nawet więzi z najbliższymi przyjaciółmi ze spisku. Wszyscy kolejno wybierani dekabryści łamali się pod ciężarem tak miażdżącej odpowiedzialności.

T


Moralna trudność czynu zmusiła więc dekabrystów do stworzenia zupełnie niebywałej koncepcji samopoświęcenia tyranobójcy. Jakże bliskie jest tak rozumiane ostateczne bohaterstwo tragedii moralnej Mickiewiczowskiego Konrada Wallenroda! Zbieżność moralnych zawikłań i ogromu wymaganej ofiary jest tu chyba uderzająca.

Historia mówi, że decyzje tego pokolenia kosztowały wiele: honor i życie, a jednak musiano je podejmować. W podobnych szamotaniach między uznaniem legalności istniejącego porządku a koniecznością wystąpienia przeciwko niemu, między etycznością „wierności” i nieetycznością „zdrady”, kryje się potężne, nieusuwalne wówczas napięcie tragiczne. Jak się wydaje, Konrad Wallenrod jest wielką metaforą poetycką, rozpiętą nad tymi właśnie trudnymi zmaganiami moralnymi spiskowców polskich i rosyjskich lat dwudziestych, budujących nową moralność patriotów i rewolucjonistów. W tym sensie genialnie przenikliwą formułę stworzył Mochnacki, kiedy napisał o utworze Mickiewicza: „...daleko większe dzieło, nie pod względem artystowskim, lecz politycznym, rewolucyjnym, poema Konrad Wallenrod, mające być wyrazem wszystkich związków, przygotowań do powstania”.80 Tak, Konrad Wallenrod wyrastał z najistotniejszego pierwiastka „natury pogrobowego jestestwa Polski” — ze „sprzysiężenia”, które Mochnacki wyeksponował jako decydujący moment w genezie poematu Mickiewicza. Poeta bowiem w anegdocie i atmosferze swojego dzieła moralność ówczesnego „sprzysiężenia” ujął w starciu ostatecznie zaostrzonych tragicznych przeciwieństw.

TRAGICZNE KOLIZJE POEMATU

Osią fabularną poematu uczynił Mickiewicz perypetie zdrady. Przeżycia moralne bohatera ukazane zostały poprzez szeroko rozbudowaną anegdotę, która odsłoniła wszystkie najdrobniejsze szczegóły, najczęściej posiadające

£0 M M/\rFinnrlri Pnr.r. ct/mifi n/irnrhł. DnlskifiPft. t\ I. S. 267.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
tragizm23 31 Tragizm «Konrada Wallenroda» Charakterystyczne, że większość przytoczonych wypowiedzi z
tragizm16 24 Tragizm «Konrada Wallenrodat jak się wydaje, miały wpływ i na postać kolizji etycznej w
tragizm17 Tragizm «Konrada Wallenroda» 25 tego rodzaju straceńczości i ofiarności. Przechowała ich ś
tragizm18 26 Tragizm «Konrada Wallenroda» Kwestia „podstępu i zdrady” jest wprawdzie nieuniknionym s
tragizm19 Tragizm «Konrada Wallenroda/) tycznym państwem polskim), organizowanych w poważnej mierze
tragizm20 28 LAT    /VCłf Tragizm «Konrada Wallenroda» su — w swych znakomitych
tragizm24 32 Tragizm «Konrada Wallenroda» i wątpić nie powinieneś, że ambicja nigdy miejsca w sercac
tragizm26 34 Tragizm «Konrada Wallenroda» wym i wypływających stąd konsekwencji lojalności. Organicz
tragizm28 36 Tragizm «Konrada Wallenroda» rosyjskiego; niemniej jednak ton tych pieśni raził ich uch
tragizm32 40 Tragizm «Konrada Wallenroda» sykacji duszy” Konrada. Mowa o tym w jednej ze wstrząsając
tragizm36 44 Tragizm «Konrada Wallenroda» Poeta nie cieniował tej postaci, nie wyposażył jej w takie
tragizm37 Tragizm «Konrada Wallenroda» 45 dwie odmienne warstwy poematu: wątek Aldony w dziejach Kon
tragizm21 Tragizm "Konrada Wallenrodaa ^Pt-SUjOL^Cfi-f *><ŁCfcW    29 O -Z
tragizm22 30 kt^t eto M fC Tragizm uKonrada Wallenroda* sami podchorążowie używali znamiennego
tragizm25 Tragizm <*Konrada Wallenroda» 33 Szczególnie znamienna jest w tym zakresie zarysowana w
tragizm27 Tragizm «Konrada Wdllenroda» 35 wyolbrzymiała ją, ale trudno zaprzeczyć, że dla moralności
tragizm29 Tragizm « Konrada Wallenroda» 37 po Konradzie Rylejewie, być może, odziedziczy Konrad Mick
tragizm31 K)lJś~TYŁ ZK P fi-O ffcr-S4-1 JV£)n-.ArL rv^Cc<C> - ISTDPA- tyT^oR.^ Tragizm «K

więcej podobnych podstron