WA30881 I902 SZSTEMATZCYNZ KURS9 I djvu

ludności afrykańskiej, nad rozmieszczeniem rodzin lingwistycznych i obszarów kulturalnych, może pozwolą kiedyś w przyszłości odcyfrować i inne ogniwa pasma dziejowego, pokryte pyłem stuleci. Stosunki w Afryce nie są jeszcze o tyle zawikłane, ażeby nie ,można było uskutecznić tego zadania, a to dzięki nizkiemu poziomowi kultury afrykańskiej i prostej strukturze lądu. Może jest to nasze osobiste złudzenie, ale bądź co bądź z dotychczasowych naszych poszukiwań odnieśliśmy wrażenie, że ląd afrykański bardziej, niż inne, sprzyja takim badaniom. Zresztą pasmo dziejowe, którego mamy przed sobą ostatnie ogniwa w dzisiejszym rozmieszczeniu i wzajemnym stosunku ludów⁷ Afryki, w przeszłości o tyle posiada ten sam kierunek i składa się z pokrewnych ogniw, o ile kształty topograficzne i warunki klimatyczne nie wykraczały poza obecne swoje oblicze. Studja gieologiczne i pa-lontologiczne, oraz palentologiczne są dla Afryki zaledwie w stanie zaczątkowym. Wykazały one jednak, iż już za czasów bytności człowieka na tym lądzie zaszły znaczne zmiany w obrębie terytorjum pustyń i stepów północy. W wydmach Sahary znaleziono narzędzia krzemienne, pochodzące z przed 4—5, a może i w ięcej tysięcy lat,—z tego okresu, kiedy pustynia była pokryta lasami, jak dzisiaj Afryka równikowa. Sycylja łączyła się z lądem afrykańskim, a topo-grafja wschodnich • wybrzeży morza Śródziemnego była inną, mianowicie ląd azjatycki i afrykański były bardziej posunięte na zachód i północ niż obecnie-