WA30881 I902 SZSTEMATZCYNZ KURSx I djvu

75

byłoby badać obfitość uzdolnień muzykalnych i rysowniczych lub matematycznych i t. d., rozmieszczenie wzrokowców i słuchowców, stopień inicjatywy, stosunek temperamentów. Zwłaszcza dla nauczycieli istnieje w tym zakresie wydajne pole studjów. Dzieci bowiem, nietknięte jeszcze działaniem atmosfery społecznej, uwydatniają lepiej, niż dorośli, wrodzone pokłady ducha narodowego. „Gdyby nie dziedziczność—pisze de Candolle')—nie spostrzeglibyśmy różnicy pomiędzy dziećmi różnych krajów w okresie lat szkolnych. Nie znam nic ciekawszego nad zestawienie gromady małych Włochów i Niemców. Pierwsi odznaczają się żywemi fizjognomjami, wielką bystrością i łatwością w pojmowaniu. Drudzy są spokojni, poważni i pilni. Dzieci może różnią się bardziej między sobą, niż dorośli Niemcy i Włosi^u. O możliwości takich statystyk świadczy próba, przedsiębrana przez d-ra K. Matyasa nad dziatwą galicyjską. Wprawdzie temu badaczowi chodziło zgoła o inne rzeczy, ale w materjale, przez siebie zebranym, dał on cenny przyczynek do psychologji etnicznej. Prace jego ogarnęły 241 malców w wieku lat 4—17, przy-czem na lata 12—15 przypada 71$ ogółu spostrzeżeń. W tej liczbie było:^{1 2})

1

•) de Candolle: Hisłoire de la science et des sauants, Genewa, 1885, str. 830.

2

j Dr. K. Maty as: Przezwiska ludowe w pow. Tarnobrzeskim, Niskim i Brzeskim. (Wisła IX, X, XI). Jako femini-stów, umieszczamy malców, lubiących się bawić lalkami i chodzić w stroju dziewczęcym.