WA30881 I902 SZSTEMATZCYNZ KURS 8 I djvu

rodu, duchem narodowym jest to, co w różnej działalności duchowej jednostek zgadza się z działalnością wszystkich innych i stwarza liarmonję", iż „rozmaite przedmiotowe pierwiastki życia narodowego, jak język, religja i inne, przedstawiają tylko rozmaite formy i szczeble świadomości narodowej “, są przedmiotowym wyrazem jego ducha, a wyraz ów trzeba poznać, ażeby za jego pośrednictwem dotrzeć do ducha plemiennego. Punkt ciężkości poszukiwań swoich umieściła w badaniu płodów życia społecznego, jako płodów ducha narodowego. „Ponieważ Irlandczyk posiada irlandzki duch plemienny, przeto podlegał określonym losom i żywił się kartoflami; dzisiaj, skutkiem oddziaływania, kartofel wywiera wpływ na ducha irlandzkiego" (Lazarus i Steintlial). Duch ów jest źródłem i losów, i wytworów materjalnych, i płodów umysłowych narodu, i zarazem jedynym ich po-tencjonalnym zbiornikiem! Etnopsychologja niemiecka przeniosła pojęcia i poniekąd metody dawnej psy-chologji metafizycznej, badającej jaźń indywidualną, w sferę studjów nad duchowością etniczną. „Ducli plemienny przebywa w ustawie społecznej i we wszystkim, co stanowi państwo, tak samo jak dusza w ciele swoim"; wogóle, w objawach, badanych przez psychologję plemienną, „występują te same zasadnicze rysy, jak w psycliologji indywidualnej, tylko w formie bardziej złożonej i rozległej".

Etnopsychologja dała początek studjom nad psy-cliologją życia gromadnego — wszystkie zasadnicze twierdzenia tak zwanej szkoły psychologicznej w so-