36825 img017

218 Eliza Grzelak

Już dziś jednak na podstawie dotychczasowych obserwacji mogę stwierdzić, że nadal odczuwamy potrzebę tworzenia takich związków, że zdajemy sobie sprawę z ryzyka emocjonalnego i choć wymaga to od nas wielkiej odwagi, decydujemy się na zaufanie drugiej osobie, bo właśnie w ufności wobec drugiego człowieka doszukujemy się podstaw bliskiego związku. Trwałość zaś jego będzie zależała nic od tego, co każda ze stron czerpie z tak zbudowanej relacji, lecz od tego, co w nią inwestuje.

LITERATURA

Altman, J., Taylor, D., 1973, Social Pcnctration: The Dewłopment of Inierpersottal Re/ationships, Holi, New York.

Fromm, E., 1994, O sztuce miłości, przcł. A. Bogdański, Sagittarius, Warszawa.

Hoffman, E., 2000, Człowiek w teatrze życia codziennego, pr/cł. H., P. Śpicwakowic, Wydawnictwo KR, Warszawa.

GrifTtn, E., 2003, Podstawy komunikacji społecznej. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.

Kelly, H.H., Bersheid, E., Christensen. A., Harvcy, J.. H ust on, T., Lcvingcr, G.. McC-lintock, E., Pcplau, LA., Peterson, D., 1983, Cłose Reałalionships, W.H. Freeman, New York.

McComack, S., Parks, M., 1986, Deccptinn detcctłon, and nJalionship dcwlo/b ment: The olher side af trust, |w:J Camnwnlnillnn Ycarhnak 9. łicwrły ł/ilłs, red. M. McLnughlin, Sagę, Cnllfomiu.

Rogers, C., 1957, The neccssary and sufficicnt conditions for thcrapcutic personality change. Journal of Consulting P.sycłudogy, 21.

Mosty zamiast murów, red. J. Stewart. 2000, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Szekspir, W., 1993, Jak wam się podoba (Akt II. scena Vłł), pr/cł. S. Barańczak. Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów „W drodze", Poznań.

Współczesny obraz komunikacji medialnej w świetle teorii aktów mowy

Przełom lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych to czas, który przyjmuje się za datę narodzin pragmatyki językowej, a w teorii mediów to okres stabilizacji i ujednolicenia prowadzonych na tym polu analiz dzięki powszechnemu zaaprobowaniu stworzonej przez Clauda Shannona i Warrena \Vcavera koncepcji komunikacji masowej jako transmisji danych od źródła informacji do odbiorcy. Co prawda przez kilkanaście lat od ostatecznego sformułowania modelu tak rozumianej komunikacji przez amerykańskich badaczy (1949) powstawały kolejne schematy komunikacyjne autorstwa Theodora Ncwcomba (1953), Gcorgc’a Gcrbncra (1956) czy Brucc’a H. Wcstleya i Malcolma H. MacLcana (1957), jednak nic podważały one głównego założenia koncepcji Shannona i Wcavcra, lecz jedynie ją doprecyzowywały i udoskonalały. Ostatecznym potwierdzeniem słuszności takiego rozumienia komunikacji medialnej były opublikowane w pierwszej połowic lat sześćdziesiątych prace Marshalla MeLuhana¹, w których padło m.in. obowiązujące do dziś w wielu teoriach mass mediów stwierdzenie: „środek przekazu sam jest przekazem” (MeLuhan 2004: 37-53).

Z naturalnych przyczyn² zdominowane przez badaczy północnoamerykańskich (pochodzących z USA i Kanady) medioznawstwo nic zwróciło uwagi na rodzącą się właśnie w tym okresie w liuropic pragmatykę językową, tym bardziej że była ona związanu z filozoficzną angielską szkołą analityczną, a więc kojarzyła się ze światopoglądowymi dysputami, a nic z dostarczaniem informacji czy rozrywki. Jednak uczynienie przez Johna Austina i jego następców głównym przedmiotem badań intencji komunikacji oraz analiza warunków skutecznego przekazania zamiarów / celów nadawcy odbiorcy / odbiorcom powoduje, że pragmatyka językowa może być przydatnym narzędziem opisu komunikacji medialnej. Zwłaszcza obecnie, w dobie gwałtownego rozwoju

'Zostały one natychmiast okrzyknięte „biblią mediów”, a sformułowane w nich tezy stały się podstawą postmodernizmu ora/, współczesnej refleksji nad mediami.

^łW Ameryce Północnej media rozwijały się najszybciej, co doprowadziło do znacznie wcześniejszej mcdiatyzacjt mieszkańców tego regionu niż ludzi zamieszkujących inne kontynenty, np. Europę.

Odlicza komunikacji I. tom I, pod rod. Ireny Kankńskic|-SzmĄ. Tomasza Piekota i Morski Zaiko-•ZioUńskioj. seria Język a komunikacja 12. Kraków. Wydawnictwo Tortium. 2006.