PRZESŁUCHANIE OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Osoby niepełnosprawne to osoby:

• Z trudnościami uczenia się

• Z umysłowymi i/lub fizycznymi niezdolnościami

• Małe dzieci

• Każda inna osoba, wymagająca szczególnej opieki

Badania:

1. Bull - psycholog

Ograniczone możliwości uczenia się nie oznaczają niezdolności do przypominania sobie i informowania o widzianym zdarzeniu

2. Bull, Cyllenem

Osoby o ograniczonej zdolności uczenia mogą być zdolne do składania zeznań

3. 1997/ Anglia, Walia

Brak odpowiedniej polityki dotyczącej spraw z udziałem niepełnosprawnych ofiar. Efekt fałszywych założeń o ograniczonych kompetencjach tych osób jako przesłuchiwanych

4. 1994/ K. i R. Brennan

Program pomocy policjantom dotyczący potrzeb komunikacyjnych osób z ograniczonymi możliwościami intelektualnymi

• Poparte przez Radę Badań Kryminologicznych

• Każdy ma prawo do informacji w zrozumiałym dla niego języku

• Policjanci opowiadali, że trzeba wierzyć temu, co zeznają o.n. i okazywać im to

• Jednocześnie należy rozważyć każdą wątpliwość, ale należy pamiętac o wiernym zapisywaniu zeznań, wypowiedzi ofira

• Należy stawiać proste pytaia

• Pamiętać o tym, że o.n. mają tendencję do potakiwania - nauczone uległości wobec autorytetu i wtedy, gdy czegos nie rozumieją

• Czas trwania przesłuchania powinien być wydłużony, tempo zwolnione

Inne uwagi Brendanów:

• Nie mówić zbyt szybko

• Nie używać wulgaryzmów

• Słuchać i dać czas na wypowiedź

• Powtarzac pytania aż dana osoba zdecyduje się odpowiedzieć

• Stosować wywiad poznawczy

• Może być potrzebny dodatkowy czas na poznanie osoby

• Zapewnić regularne, częste przerwy

• Proste pytania, bez abstrakcyjnych pojęć

• Osobe należy poprosic, aby własnymi słowami powtórzyła, co do niej mówimy, aby upewnić się, że zrozumiała

Trudności związane z przesłuchiwaniem o.n.:

• Ograniczone słownictwo

• Krótka koncentracja uwagi

• Udzielanie nielogicznych, niewłaściwych odpowiedzi

• Trudności pamięciowe

• Trudności w myśleniu abstrakcyjnym i rozumowaniu

• Udzielnie odpowiedzi, które wydają się być oczekiwane przez przesłuchującego

Jednak to na przesłuchującym powinien spoczywać ciężar odpowiedzialności za uzyskanie dokładnych informacji!

5. 1992/ Endicott

• Możliwość rejestrowania przesłuchania na wideo

• Brak odpowiednio wyszkolonych policjantów

6. 1988/ Londyn

Nieprawidłowe zachowania policjantów:

• Oddziaływanie na świadka w celu godzenia się na pytania sugestywne

• Wywieranie presji skłaniającej do konfabulacji

• Podsuwanie uzgodnionych opisów, gdy świadek ma problemy ze znalezieniem odpowiednich słów

• Proponowanie ograniczonej alternatywy

• Ignorowanie informacji nieodpowiadających przesłuchującemu

• Niezrozumienie co świadek miał na myśli

• Niesprawdzeni, czy właściwie zrozumiał świadka

• Powtarzanie pytań odnośnie szczególnego punktu przesłuchania, w efekcie czego świadek zgaduje bądź odbiega od pierwszych odpowiedzi

7. Sigelman i współpracownicy

Badali pytania „albo-albo” i pytania „tak-nie”

Osoby dorosłe pytali o sytuacje z życia codziennego

Zgodność odpowiedzi większa na pytania „albo-albo”. Przy pytaniach „tak-nie” ponad połowa osó zaprzeczała sobie, mówiąc „tak” na oba, sprzecznie sformułowane pytania.

8. Ericon, Prelman, Isaacs

• Trudności o.n. w używaniu i rozumieniu zaimków osobowych, szczególnie, gdy przesłuchujący używali ich w zdaniach złożonych

• Trudności w pytaniach dotyczących czasu i przy nagłych zmianach tematu

9. 1986/ Dent

Badania nad technika przesłuchiwania dzieci z ograniczeniem możl. uczenia się:

• W wolnym przypominaniu dostarczały mniej info niż inne dzieci

• Ulegaja wpływom niewłaściwego przesłuchania

• Potrzebują podpowiedzi dla wzmocnienia pamięci, ale też mogą tym sugestiom ulegać

• Na pytania ogólne udzielały bardziej wyczerpujących i dokładnych odpowiedzi niż na pytania szczegółowe, na które było więcej info podanych, ale mniej dokładne były

• Najbardziej optymalne pytania otwarte, przy lekkich upośledzeniach

10. 1996/ Cardone, Dent

Badania nad dorosłymi

• Przy szczegółowych, nienaprowadzających pytaniach więcej info i bardziej szczegółowych niż przy pytaniach ogólnych

• Nie powinno się stosowac pytań sugerujących

• Trudności w kontrolowaniu źródła info (także- Lorsbach, Ewing)

11. Perlman & co

Badali skutki różnych rodzajów przesłuchań na podstawie oglądanych filmów

• SR i PO - osoby normalne dostarczyły ponad 2 razy więcej poprawnych info niż osoby z niezdolnością uczenia się

• Brak różnic co do liczby niepoprawnych odpowiedzi

• Dorośli upośledzeni bardziej chętni do dostosowania się do pytań wprowadzających w błąd

12. 1998/ Isaacs, Schuller, Turyle

Film z kradzieżą portmonetki

• Dorośli z upośledzeniem rozwoju podawali mniej szczegółow

• Ich odpowiedzi na pytania ogólne i szczegółowe były mniej poprawne

• Fałszywe rozpoznania, niepewne odpowiedzi

• Gorsze swobodne przypominanie ale dokładność ok.

• Muszą być informowani o możliwości odpowiedzenia „nie wiem”

13. Milne, Bull

• Dokładność swobodnego przypominania podobna jak u dzieci normalnych ale na pytania wprowadzające w błąd cześciej nieporawne odpowiedzi

• Przesłuchanie poznawcze - pomaga sobie przypomnieć i bardzo zwiększa dokładność, jeśli nie jest sugestywne

14. Gudjonsson

• Związek między IQ a uległością i akceptacja podawanych w toku przesłuchania info

• Także opinie osób na temat swoich kompetencji ma wpływ na sugestywność

• Zależność podatności na sugestie od sposobu przesłuchiwania

• Brak różnic co do przyznania się między normalnymi a o.n.

15. 1997/ Marchant, Page

„Memorandum a niezdolne dzieci”

• Warto przesłuchiwac dzieci

• Głowne fazy przesłuchania - 30 do 40 minut

• Dzieci mogą potrzebowac wyraźnego zezwolenia by prosić o przerwę

• Faza SR - dzieci udzielały cząstkowych info; autorzy sugerują stosowanie zachęt, podpowiedzi, np., Czy mógłbyś pomyśleć, w jaki sposób powiedzieć mi więcej?

---