PRZESŁUCHANIE OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH R. LXII
Osoby niepełnosprawne to osoby:
Z trudnościami uczenia się
Z umysłowymi i/lub fizycznymi niezdolnościami
Małe dzieci
Każda inna osoba, wymagająca szczególnej opieki
Badania:
Bull - psycholog
Ograniczone możliwości uczenia się nie oznaczają niezdolności do przypominania sobie i informowania o widzianym zdarzeniu
Bull, Cyllenem
Osoby o ograniczonej zdolności uczenia mogą być zdolne do składania zeznań
1997/ Anglia, Walia
Brak odpowiedniej polityki dotyczącej spraw z udziałem niepełnosprawnych ofiar. Efekt fałszywych założeń o ograniczonych kompetencjach tych osób jako przesłuchiwanych
1994/ K. i R. Brennan
Program pomocy policjantom dotyczący potrzeb komunikacyjnych osób z ograniczonymi możliwościami intelektualnymi
Poparte przez Radę Badań Kryminologicznych
Każdy ma prawo do informacji w zrozumiałym dla niego języku
Policjanci opowiadali, że trzeba wierzyć temu, co zeznają o.n. i okazywać im to
Jednocześnie należy rozważyć każdą wątpliwość, ale należy pamiętac o wiernym zapisywaniu zeznań, wypowiedzi ofira
Należy stawiać proste pytaia
Pamiętać o tym, że o.n. mają tendencję do potakiwania - nauczone uległości wobec autorytetu i wtedy, gdy czegos nie rozumieją
Czas trwania przesłuchania powinien być wydłużony, tempo zwolnione
Inne uwagi Brendanów:
Nie mówić zbyt szybko
Nie używać wulgaryzmów
Słuchać i dać czas na wypowiedź
Powtarzac pytania aż dana osoba zdecyduje się odpowiedzieć
Stosować wywiad poznawczy
Może być potrzebny dodatkowy czas na poznanie osoby
Zapewnić regularne, częste przerwy
Proste pytania, bez abstrakcyjnych pojęć
Osobe należy poprosic, aby własnymi słowami powtórzyła, co do niej mówimy, aby upewnić się, że zrozumiała
Trudności związane z przesłuchiwaniem o.n.:
Ograniczone słownictwo
Krótka koncentracja uwagi
Udzielanie nielogicznych, niewłaściwych odpowiedzi
Trudności pamięciowe
Trudności w myśleniu abstrakcyjnym i rozumowaniu
Udzielnie odpowiedzi, które wydają się być oczekiwane przez przesłuchującego
Jednak to na przesłuchującym powinien spoczywać ciężar odpowiedzialności za uzyskanie dokładnych informacji!
1992/ Endicott
Możliwość rejestrowania przesłuchania na wideo
Brak odpowiednio wyszkolonych policjantów
1988/ Londyn
Nieprawidłowe zachowania policjantów:
Oddziaływanie na świadka w celu godzenia się na pytania sugestywne
Wywieranie presji skłaniającej do konfabulacji
Podsuwanie uzgodnionych opisów, gdy świadek ma problemy ze znalezieniem odpowiednich słów
Proponowanie ograniczonej alternatywy
Ignorowanie informacji nieodpowiadających przesłuchującemu
Niezrozumienie co świadek miał na myśli
Niesprawdzeni, czy właściwie zrozumiał świadka
Powtarzanie pytań odnośnie szczególnego punktu przesłuchania, w efekcie czego świadek zgaduje bądź odbiega od pierwszych odpowiedzi
Sigelman i współpracownicy
Badali pytania „albo-albo” i pytania „tak-nie”
Osoby dorosłe pytali o sytuacje z życia codziennego
Zgodność odpowiedzi większa na pytania „albo-albo”. Przy pytaniach „tak-nie” ponad połowa osó zaprzeczała sobie, mówiąc „tak” na oba, sprzecznie sformułowane pytania.
Ericon, Prelman, Isaacs
Trudności o.n. w używaniu i rozumieniu zaimków osobowych, szczególnie, gdy przesłuchujący używali ich w zdaniach złożonych
Trudności w pytaniach dotyczących czasu i przy nagłych zmianach tematu
1986/ Dent
Badania nad technika przesłuchiwania dzieci z ograniczeniem możl. uczenia się:
W wolnym przypominaniu dostarczały mniej info niż inne dzieci
Ulegaja wpływom niewłaściwego przesłuchania
Potrzebują podpowiedzi dla wzmocnienia pamięci, ale też mogą tym sugestiom ulegać
Na pytania ogólne udzielały bardziej wyczerpujących i dokładnych odpowiedzi niż na pytania szczegółowe, na które było więcej info podanych, ale mniej dokładne były
Najbardziej optymalne pytania otwarte, przy lekkich upośledzeniach
1996/ Cardone, Dent
Badania nad dorosłymi
Przy szczegółowych, nienaprowadzających pytaniach więcej info i bardziej szczegółowych niż przy pytaniach ogólnych
Nie powinno się stosowac pytań sugerujących
Trudności w kontrolowaniu źródła info (także- Lorsbach, Ewing)
Perlman & co
Badali skutki różnych rodzajów przesłuchań na podstawie oglądanych filmów
SR i PO - osoby normalne dostarczyły ponad 2 razy więcej poprawnych info niż osoby z niezdolnością uczenia się
Brak różnic co do liczby niepoprawnych odpowiedzi
Dorośli upośledzeni bardziej chętni do dostosowania się do pytań wprowadzających w błąd
1998/ Isaacs, Schuller, Turyle
Film z kradzieżą portmonetki
Dorośli z upośledzeniem rozwoju podawali mniej szczegółow
Ich odpowiedzi na pytania ogólne i szczegółowe były mniej poprawne
Fałszywe rozpoznania, niepewne odpowiedzi
Gorsze swobodne przypominanie ale dokładność ok.
Muszą być informowani o możliwości odpowiedzenia „nie wiem”
Milne, Bull
Dokładność swobodnego przypominania podobna jak u dzieci normalnych ale na pytania wprowadzające w błąd cześciej nieporawne odpowiedzi
Przesłuchanie poznawcze - pomaga sobie przypomnieć i bardzo zwiększa dokładność, jeśli nie jest sugestywne
Gudjonsson
Związek między IQ a uległością i akceptacja podawanych w toku przesłuchania info
Także opinie osób na temat swoich kompetencji ma wpływ na sugestywność
Zależność podatności na sugestie od sposobu przesłuchiwania
Brak różnic co do przyznania się między normalnymi a o.n.
1997/ Marchant, Page
„Memorandum a niezdolne dzieci”
Warto przesłuchiwac dzieci
Głowne fazy przesłuchania - 30 do 40 minut
Dzieci mogą potrzebowac wyraźnego zezwolenia by prosić o przerwę
Faza SR - dzieci udzielały cząstkowych info; autorzy sugerują stosowanie zachęt, podpowiedzi, np., Czy mógłbyś pomyśleć, w jaki sposób powiedzieć mi więcej?