Polityka strukturalna w zakresie rolnictwa
Unia Europejska troszczy się nie tylko o dochody gospodarstw, ale i o strukturalne przemiany rolnictwa, dzięki którym rośnie siła ekonomiczna gospodarstw, powiększa się ich obszar, koncentruje się produkcja, zwiększa specjalizacja produkcji i powiązania gospodarstw z rynkiem.
Interwencja rynkowa, stabilizując ceny, zbyt i dochody, służyła powiększeniu produkcji gospodarstw dużych - 80 proc. wydatków związanych z interwencją kierowane było do 20 proc. gospodarstw rolnych. Tym samym Wspólna Polityka Rolna sprzyjała powiększeniu obszaru - głównie przez dzierżawy - oraz modernizacji i intensyfikacji produkcji. W latach 1970-87 ogólna liczba gospodarstw we Wspólnocie spadła z 6,6 do 4,8 mln. Pomimo przyśpieszenia procesów koncentracji ziemi i produkcji w tych latach, przeważają gospodarstwa rodzinne.
Oprócz powyższych sposobów przyśpieszenia przemian agrarnych, stanowiących część WPR, przemiany całych regionów rolniczych kraju są współfinansowane również w ramach funduszy strukturalnych. Przemiany danego regionu tworzą sprzyjające warunki dla szybkiej modernizacji rolnictwa. Obecnie polityka strukturalna ma trzy cele priorytetowe:
Cel 1 - przyspieszenie rozwoju regionów zacofanych,
Cel 2 - pomoc upadającym regionom,
Cel 3 - program społeczny, dotyczący między innymi zatrudnienia w rolnictwie i na wsi.
Unia Europejska uzasadnia potrzebę rozwoju wsi i rolnictwa specyficznym charakterem produkcji rolniczej, jej struktur rolniczych i społecznych. Od 2000r pomoc strukturalna wsi i rolnictwa może być udzielana na:
- ulepszenie ekonomiki gospodarstw rolnych oraz otoczenie rolnictwa zmianę wykorzystania potencjału produkcyjnego rolnictwa, wprowadzenie nowych technologii i
- podnoszenie jakości produktu,
- zwiększenie przez gospodarstwa produkcji nieżywnościowej,
- trwały rozwój lasów,
- zróżnicowanie działalności gospodarczej i rozwój działów wspomagających rolnictwo i dających dodatkowe źródła dochodów,
- utrzymanie i wzmocnienie życia społecznego na obszarach wiejskich
- rozwój działalności gospodarczej i zwiększenie zatrudnienia w celu lepszego wykorzystania lokalnych zasobów,
- polepszenia warunków pracy,
- utrzymanie i promocję ekstensywnych (niskonakładowych) systemów gospodarki rolnej,
- zachowanie i promocję walorów naturalnych regionu i rolnictwa zgodnie z wymogami ochrony środowiska,
- usuwanie nierówności społecznych, związanych z różnicą płci pochodzeniem etnicznym, religią
itp.
Formy pomocy strukturalnej są następujące:
wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych - pomoc może dotyczyć inwestycji, których celem jest obniżka kosztów produkcji, podniesienie jakości produktów, zmiana struktury produkcji rolnej rozwój nierolniczej działalności oraz lepsza ochrona środowiska;
pomoc dla młodych rolników (do 40 lat) - przejmujących po raz pierwszy gospodarstwo zdolne do rozwoju. Pomoc polega na jednorazowej premii w momencie osiedlania (do 25 tys. Euro).
Subsydiowaniu kredytów zaciągniętych przez rolnika oraz częściowym pokryciu kosztów inwestycji z dotacji;
pomoc w szkoleniu zawodowym - technicznym ekonomicznym oraz z zakresu ochrony środowiska;
doskonalenie przetwórstwa i handlu rolnego - służy temu pomoc dla inwestycji kreowana na podniesienie sprawności i konkurencyjności gospodarstw i firm oraz zwiększenie udziału rolników w korzyściach uzyskiwanych w sferze przetwórstwa żywności i handlu;
wspomaganie innych przedsięwzięć z wielofunkcyjnego rozwoju wsi.
Inwestycje w gospodarstwa rolne i prowadzone na obszarach wiejskich wspiera także program LEADER.
Cytowane źródła:
Polityka strukturalna i pomoc przedakcesyjna Unii Europejskiej FDPA 2001
J.Szlachta. Polityka regionalna Unii Europejskiej, FAPA 2000r
Źródła prawne:
Rozporządzenie Rady (WE) No 1257/1999 z 17 maja 1999r
Bibliografia:
ABC Unii Europejskiej, FAPA 1997
Fundusze Strukturalne UE i przygotowania do nich w Polsce, PHARE 2000 r.
Droga do funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, PARR 2000 r.
Polityka regionalna Unii Europejskiej i jej wpływ na rozwój gospodarczy, ISP 2000 r.
Polityka regionalna Unii Europejskiej i regiony w państwach członkowskich, PWN 2000 r.
Fundusze Strukturalne Unii Europejskiej, SGH 2000r