ćw.36, CW 36, Fizyka


Fizyka

Rok akademicki

Data

Techniczna

1998/99

23.10.1998

Sobczak Wojciech

Semestr 1

Ocena

Podpis

Gr. 7

Ćw. 36

Mikroskop

0x08 graphic
Zasada Fermata wyraża się w następujący sposób : Promień świetlny biegnący z jednego punktu do drugiego przebywa drogę, na której przebycie trzeba zużyć w porównaniu z innymi, sąsiednimi drogami, minimum albo maksimum czasu, albo tę samą ilość czasu (w przypadku stacjonarnym.

Budowa mikroskopu

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

Mikroskop składa się z masywnego statywu podtrzymującego stolik i z części optycznych przyrządu. Obiektyw i okular są układami soczewek: obiektyw 2-10 sztuk, o średnicy paru mm i bardzo krótkiej ogniskowej, okular zazwyczaj z 2 sztuk o większej średnicy i dłuższej ogniskowej. Na rysunku przedstawiono bieg promieni w mikroskopie w którym okular i obiektyw są zastąpione pojedynczymi soczewkami. Oglądany przedmiot umieszczamy tuz za ogniskiem F1. Obiektyw wytwarza obraz A2B2 rzeczywisty, powiększony, odwrócony. Obraz ten służy jako przedmiot dla okularu, tez z kolei daje obraz A3B3 urojony prosty, powiększony. Zatem możemy powiedzieć że powiększenie mikroskopu jest to stosunek wymiarów liniowych obrazu do odpowiednich wymiarów liniowych przedmiotu 0x01 graphic
widać więc że powiększenie mikroskopu jest iloczynem powiększenia 0x01 graphic
(powiększenie obiektywowe) i powiększenia 0x01 graphic
(powiększenie okularowe). Z rysunku możemy odczytać że : 0x01 graphic
i 0x01 graphic
gdzie l jest długością tubusu mikroskopu a D odległością dobrego widzenia (ok. 25 cm) stąd otrzymujemy : 0x01 graphic

Dodać można jeszcze że mikroskopy wyposażane są w kilka wymiennych obiektywów i okularów.

Pomiar powiększenia obiektywu.

Aby wyznaczyć powiększenie okularu należy ustawić mikroskop na ostry obraz skali dzielonej na 0,1 mm, zdjąć okular i zastąpić go matową szybką. Widać wtedy na szybce rzeczywisty, powiększony, odwrócony obraz skali. Należy teraz przyłożyć do tego podziałkę milimetrową i policzyć ilość mm (a) oglądanych wprost przypadającą na pewną ilość (b) dziesiętnych części mm obrazu na matówce. Powiększenie sprawione przez obiektyw możemy teraz obliczyć korzystając ze wzoru:

0x01 graphic
0x01 graphic

W przypadku naszego ćwiczenia wyznaczaliśmy powiększenie obiektywu korzystając z dwóch skal obserwowanych przez obiektyw 0,1 mm oraz 0,01 mm

Otrzymane wyniki pomiaru zestawiono w tabeli:

Dla obiektywu 40x i podziałki 0,01 mm

a- [dz]

b- [dz]

8,5

20

8,5

20

8,5

20

---------------------------------------------

----------------------------------------------

17

40

17

40

17

40

Korzystając ze wzoru obliczam : 0x01 graphic
= 42,5x i

0x01 graphic
= 42,5x

obliczam błąd

0x01 graphic

0x01 graphic

stąd mam że : 0x01 graphic

czyli : 0x01 graphic

więc otrzymuję że 0x01 graphic

te same obliczenia wykonuję dla drugiego pomiaru i otrzymuję że:

0x01 graphic

0x01 graphic
, 0x01 graphic

i wynik ostateczny 0x01 graphic

Dla obiektywu 10x i podziałki 0,1 mm

a- [dz]

b- [dz]

11

10

11

10

11

10

---------------------------------------------

----------------------------------------------

13

12

13

12

13

12

0x01 graphic
= 11x i

0x01 graphic
= 10,8x

stąd 0x01 graphic
oraz 0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

we wszystkich przypadkach wyniki pomiarów zmieściły się w granicy wyznaczonego błędu co oznacza ze wszystkie pomiary są prawidłowe.

Pomiar średnicy kapilary

Do pomiaru średnicy kapilary wykorzystano okular mikrometryczny, jest to nic innego jak zwykły okular Huygens'a zaopatrzony w skalę. Okular taki składa się z dwóch soczewek płasko-wypukłych o różnych ogniskowych. Umieszcza się go w takiej odległości od obiektywu, aby obraz rzeczywisty przedmiotu wytworzony przez obiektyw wypadł pomiędzy soczewkami. Podziałkę milimetrową (0,01mm) umieszczamy na statywie i staramy się uzyskać możliwie jak najostrzejszy obraz oglądanej podziałki. Następnie należy obliczyć na ile działek skali obiektywowej przypadają działki skali okularowej, a następnie z prostej proporcji obliczyć jakiej długości odpowiada jedna „kreska” skali okularowej. Na tak wywzorcowanym mikroskopie możemy przejść do pomiaru średnicy kapilary.

W tym celu należy na uprzednio wywzorcowanym mikroskopie uzyskać ostry obraz oglądanej kapilary, oraz zmierzyć jej średnicę za pomocą podziałki na okularze milimetrowym. Następnie należy pomnożyć uzyskany wynik przez wartość jednej działki i otrzymamy średnicę kapilary.

W naszym przypadku pomiar wyglądał następująco:

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x01 graphic

Wynika z tego że x = 0,08 mm, średnica kapilary odczytana z okularu mikrometrycznego była równa 6,8 działki co daje nam K = 0,544 mm

W przypadku tego pomiaru nie jesteśmy w stanie dowiedzieć się czy pomiar nasz był prawidłowy ponieważ nie mamy ani wartości tablicowej szerokości kapilary, ani nie została ona podana przez producenta próbki przeznaczonej do badania. Można jedynie podać błąd niepewności systematycznej pomiaru wynikającej z niedokładności przyrządu pomiarowego (w naszym przypadku podziałki 0,01 mm na wzorcu)

Stąd też możemy zapisać że średnica kapilary jest równa :

0x01 graphic
[mm]

Pomiar współczynnika załamania światła.

Współczynnikiem załamania „n” przy przejściu światła z ośrodka I do ośrodka II nazywamy stosunek sinusa kąta padania α do sinusa kąta załamania β 0x01 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

Zazwyczaj jako ośrodek I przyjmuje się powietrze. Gdy światło przechodzi z ośrodka „optycznie gęstszego” do powietrza to 0x01 graphic
. Metoda wyznaczania współczynnika załamania światła za pomocą mikroskopu wykorzystuje zjawisko przesunięcia obrazu punktu świecącego, sprawionego przez płytkę płasko-równoległą. (patrz rysunek)

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

Kładziemy na stoliku mikroskopu płytkę płasko równoległą z materiału przeźroczystego (szkło) z nakreślonymi atramentem znaczkami na górnej i dolnej powierzchni. Promienie wysłane przez punkt O na dolnej powierzchni płytki po przejściu przez powierzchnię górną ulegną załamaniu, przedłużenia ich przetną się w punkcie O, który dla obiektywu będzie odgrywał rolę przedmiotu. Odległość obu znaczków na płytce, równa grubości płytki d, oglądana przez płytkę i mikroskop wynosi d' = O'O”

Z rysunku możemy odczytać:

0x01 graphic
i jeżeli teraz założymy że kąt padania jest mały otrzymamy: 0x01 graphic
skąd

0x01 graphic

Grubość d wyznaczamy jako średnią z 10 starannie przeprowadzonych pomiarów za pomocą śruby mikrometrycznej, wyniki zestawiono w tabeli:

d- z pomiaru

Δd

(Δd)2

0,98

0,008

0,000064

0,96

0,0012

0,000144

0,98

0,008

0,000064

0,98

0,008

0,000064

0,96

0,0012

0,000144

0,98

0,008

0,000064

0,98

0,008

0,000064

0,96

0,0012

0,000144

0,96

0,0012

0,000144

0,98

0,008

0,000064

Średnia arytmetyczna S = 0,972

Odchylenie standardowe :

0x01 graphic
0x01 graphic

d = (0,927 ± 0,003) mm

błąd maksymalny wynosi :

Δdmax = 3Sd = 0,009

z czego otrzymujemy

d = (0,972 ± 0,009) mm

d' wyznaczamy za pomocą mikroskopu zaopatrzonego we wzorcowaną śrubę pozwalającą na drobne pionowe przesunięcia tubusu.

W naszym przypadku jedna działka na tej śrubie była równa 0,002 mm

Ostry obraz otrzymano po obrocie o 320 działek co po przemnożeniu daje nam wynik

d' = 0,64 mm

d' = (0,640 ± 0,002) mm

następnie obliczam współczynnik załamania światła korzystając ze wzoru :

0x01 graphic
0x01 graphic

maksymalny błąd bezwzględny wynosi

(Δn)max = n * 0,012 = 0,011

n = (1,518 ± 0,011)

ntab = 1,515

co utwierdza nas w przekonaniu ze ćwiczenie i pomiary zostały wykonane poprawnie.

Podsumowanie

W ćwiczeniu należy zwrócić szczególną uwagę na stosowany obiektyw oraz okular w przypadku pomiarów średnicy kapilary, oraz współczynnika załamania światła, wynika to z tego iż przy zastosowaniu za dużego powiększenia może okazać się niemożliwe odnalezienie badanego przedmiotu (kapilary, nadruku), lub też niemożliwe stanie się odczytanie na matowej szybce ilości działek na wzorcu (przy wzorcowaniu obiektywu). Należy także zadbać o czystość obiektywów i okularów gdyż zabrudzenia w znacznym stopniu mogą utrudnić pracę (niemożliwe jest wtedy dobre ustawienie ostrości oglądanego preparatu). Uwaga w przypadku stosowania obiektywu 10x należy w jednym z mikroskopów uprzednio wykręcić obiektyw 40X gdyż jego długość skutecznie uniemożliwia zbliżenie stolika z preparatem, tak aby ustawić ostrość.

O

O'

A3

B3

A2 B2

F2

F1'

A1 B1

Z

K

obiektyw

okular

Ilość działek na wzorcu

Wzorzec

Ilość działek na okularze

II

I

β

α

d'

O

O'

O”

α

A

α

β

d



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
cw 13 fizyka
ćw.14, Fizyka, Skrypt do Laborek
ćw.27, Fizyka, Skrypt do Laborek
ćw.24, Fizyka, Skrypt do Laborek
ćw.31, Fizyka, Skrypt do Laborek
Elektroliza ćw. 2 i 5, Labolatoria fizyka-sprawozdania, !!!LABORKI - sprawozdania, Lab, !!!LABORKI -
ćw.20, Fizyka, Skrypt do Laborek
ćw.15, Fizyka, Skrypt do Laborek
cw 23 fizyka id 100377 Nieznany
cw-72-a, Fizyka laboratorium, Sprawozdania
cw 81, fizyka(1)
Cw 46, Fizyka Sprawozdania, Ćw nr 46, Ćwiczenie 46
ćw.12, Fizyka, Skrypt do Laborek
ćw.26, Fizyka, Skrypt do Laborek
ćw.23, Fizyka, Skrypt do Laborek
ćw.25, Fizyka, Skrypt do Laborek
ćw.13, Fizyka, Skrypt do Laborek
ćw.17, Fizyka, Skrypt do Laborek

więcej podobnych podstron