DOKTRYNY POLITYCZNE
ekstremizm lewicowy (lewactwo)
W skład wchodzą:
ANARCHIZM
TROCKIZM
MAOIZM
NOWA LEWICA AMERYKAŃSKA
ANRACHIZM
Anarchizm (grec. anarchis - bezrząd), samowola, chaos
Pojawił się w I połowie XIX wieku
Przedstwaiciele:
Pier Joseph Proudhon
Piotr Kropotkin
Michał Bakunin
Max Stirner
Po roku 1930 - tym wpływ anarchizmu słabnie, wręcz zanika.
W 1960 r. ta doktryna odradza się wśród młodzieży studenckiej (neoanarchizm)
Części składowe doktryny anarchicznej:
podstawowa zasada: dowolność przy powoływaniu organizacji
antyapatyzm
żywiołowość
Anarchizm klasyczny dzielił się na 4 nurty:
ANARCHIZM INDYWIDUALISTYCZNY:
Max Stirner (Kacper Szmut) - twórca
Uważał, że wolność należy pojmować jako wartość należy pojmować jako wartość najwyższą, absolutną zawsze traktowaną w pojęciu indywidualizmu.
Cachy anarchizmu indywidualistycznego:
występuje przeciwko państwu, prwu i wszystkim instytucjom opartym na przymusie w imię wolności absolutnej jednostki
zamiast państwa proponuje system zwany anarchią dobrowolny związek „egoistów”
chcieli połączyć równość, własność i prywatność (równości ekonomiczne)
zamiast rewolucji w sferze społecznej domagali się rewolucji w sferze natury człowieka (moralnej)
Pier Joseph Proudhon - on nazwał te poglądy anarchizmem
Napisał: „Co to jest własność?” ; „Filozofia nędzy” ; „System sprzeczości”
Kiedy się zniesie państwo trzeba wprowadzić system mutualistyczny, który miał polegać na dobrowolnej wymianie usług.
ANARCHIZM KOLEKTYWISTYCZNY:
Michał Bakunin - twórca
Napisał: „Rewolucyjny katechizm” ; „Państwo, a anarchia”
Krytykował wszelkie państwo, bo jest niezgodne z naturą człowieka i z prawem natury. Wolność jest niepodzielna. Nie można zabrać małej części wolności, nie biorąc jej całej. Ta odebrana część stanowi jej istotę.
ANARCHIZM KOMUNISTYCZNY
Koniec XIX wieku. Piotr Kropotkin - twórca (anarchokomunizm)
Napisał: „Anarchizm” ; „Komunizm i anarchizm”
Sednem jest idea połączenia postulatu absolutnej wolności jednostki z zasadą komunizmu ekonomicznego (wspólnota własności)
ANARCHOSYNDYKALIZM; anarchizm syndykalistyczny
Georges Sorel - francuski filozof, socjolog - twórca
Popularny na początku XX wieku we Francji, Włoszech, Hiszpanii
Zasady:
podzielić poszczególne gałęzie przemysłu na syndykaty (związki robotników kontrolujące produkcję i podział dóbr)
każdą gałąź produkcji kontrolują zatrudnieni w niej robotnicy
wszystkie kwestie sporne w stosunkach między syndykatami miały roztrzygać specjalnie powołane rady
akcja bezpośrednia - strajk generalny - droga do rewolucji
Odrodził się w latach 60 - tych jako neoanarchizm. Wątek teoretyczny jest słaby. Przewaga czynu nad teorią. Cechą charakterystyczną jest terroryzm (atak słabszego na silniejszego)
bracia Cohn - Bendit wspólnie napisali dzieło „Lewicowy radykalizm”
Organizacje terrorystyczne:
„Czerwone Brygady” - Włochy
„Raf” - frakcja Armii Czerwonej
„Bader Meinhof” - Niemcy
„Lewica proletariacka” - Francja
Ofiary: M.F. Carnot (prez. Francji); król Włoch Humbert I; W. McKinley (prez. USA)
TROCKIZM
Lejb Bronstein - urodził się w Iwanówce (Ukraina) w 1879r. W wieku 19 lat musiał uciekać z Rosji w obawie przed aresztowaniem (1898 r.) wyemigrował do Wielkiej Brytanii. W 1905r. (wybuch rewolucji) przybył do Petersburga i stanął na czele RADY DELEGATÓW ROBOTNICZNYCH. Rewolucja upadła w 1907r. i znowu emigrował. Pojawił się w Rosji w 1917r. (rewolucja marcowa).
Nosił przezwisko Trocki.
Dostał dwa stanowiska: minister spraw zagranicznych; minister spraw wojskowych
1899 - 1902 - w więzieniu
Bez zgody Lenina zerwał pokojowe układy z Niemcami (brzeski traktat pokojowy)
W 1920r. - wojna polsko - bolszewicka. Permamentna rewolucja. 1921 r. - zjazd partii bolszewickiej zakazał Trockeimu działalności frakcyjnej.
Lenin był zwolennikiem centralnego obowiązywania ustaw i reguł. (centralizm demokratyczny)
1924 - zmarł Włodzimierz Lenin.
Trocki opublikował „Nauki października” - skrytykował Lenina
Testament: Józef Stalin i Trocki
Stalin nie zabił Trockiego i podrobił testament. W 1927 Trocki zosatł wykluczony z partii. W 1929 - został wyrzucony z ZSRR (na granicy - ZSRR - Turcja)
Turcja zezwoliła mu na osiedlenie się na wyspie Marmata.
1933 - wyjeżdża do Francji, gdzie jest do 1935. Potem pojechał do Norwegii na dwa lata.
20 sierpień 1940 - umarł w Meksyku (zabójstwo na zlecenie Stalina)
trockizm = diabelski
Za poglądy trockistyczne skazywano na smierć.
TROCKIZM WYKREOWAŁ STALIN
Istotą poglądów trockistycznych była idea permamentnej rewolucji (ciągłej)
Zwolennicy skupili się w tzw. „IV Międzynarodówce”, której twórcą był Trocki w 1938r. zostało założone w Paryżu „Dokument Programowy”: „Agonia kapitalizmu i zadania czwartej międzynarodówki”
Trockizm Współczesny w latach 1960 przede wszystkim we Francji, polegał na krytykowaniu zła społecznego.
MAOIZM
1975 - 1978
Mao Tse - Tung (1893 - 1976) - ur. W prowincji Hunam. Matka była wykształcona, ojciec był prymitywem. Szkoła nic mu nie daje - teoria się nie liczy, praktyka jest ważniejsza.
Mając 20 lat zdał maturę, studiował w Pekinie - 1913 - 1918. Zakochał się w córce profesora. Nigdy nie poznał dzieł Marksa, nie uczył się Niemieckiego. To wpłynęło na jego poglądy.
1921 - załozył stowarzyszenie tzw. 12 Apostołów Chińskiego Komunizmu
KPCH - Komunistyczna Partia Chin - został jej przywódcą
Koncepcja Wielkiego skoku - 1957 - wolność słowa
W 1927r. organizator a nastepnie przywódca partyzantki walczącej z Kuomintangiem (siła nacjoalizmu)
1937 - przymierze z Chang - Kai - Szekiem
Konflikt komunistyczny zakończył się 1.X.1949 - proklamowaniem Chińskiej Republiki Ludowej w Pekinie na placu „Niebiańskiego spokoju”
1949 - układ o przyjaźni z ZSRR
1950 - zawarł układ
„...Łatwiej przeczytac 20 książek niż zabić świniaka...”
Marks - „byt określa swobodność” - Mao na odwrót
Koncepcje wielkiego skoku - w praktyce 1958 - „3 lata usilnej pracy”
można zbiorową wolą zmieniać rzeczywistość
1959/60 zimą w Chinach zapanował głód
Oficjalnie dalej był przywódcą państwa, ale nastapił przewrót dworski tzw. Rewolucja kulturalna.
Lin Piao - wcześniej rządził
Chłopstwo było główną siła rewolucyjną.
Wojny domowe:
1924 - 27
1927 - 37
1946 - 49
Mao Tse - Tung zmarł w 1976r.
Maoizm w najczystszej formie został zrealizowany w Kambodży przez Czerwonych Khmerów, doprowadzając do masowego ludobójstwa.
NOWA LEWICA AMERYKAŃSKA
C.W. Mills - twórca
Napisał: “List Nowej Lewicy” (1958). Od napisania tego listu mówimy o poglądach „nowa lewica”
1953 - napisał książkę „Elity Władzy” - polityczne, gospodarcze, system wojskowy
3xM - Marks, Mao, Marcuse
Nowa Lewica była antysocjalistyczna, antymarksistowska i antyleninowska.
Poglądy te skupiłay studentów oraz intelektualistów społeczeństwa (SDS). Na czele stanął senator Tom Haiden.
Przedstawiciel - Herbert Mercuse
Napisał: „Eros i cywilizacja” ; „Człowiek jednowymiarowy” ; „Rozum i rewolucja”
Wszystkie społeczeństwa to społeczeństwa REPRESYWNE.
Nasza cywilizacja człowiek jednowymiarowy. System reklam. Oddziaływanie na świadomość człowieka. Człowiek jest zniewolony. Państwo socjalistyczne wyrabia człowieka, który jest konformistyczny, a jego poglądy konserwatywne.
Doprowadzi do rewolucji w sferze świadomości. Chciał by powstał nowy typ człowieka wrażliwego. Nowa siła to studenci, młoda inteligencja.
Przejawy funkcjonowania
Komuny ludowe:
dobra materialne były równe
głębokie stosunki interpersonalne
dostrzegane indywidualne potrzeby jednostki