11315 P1350627

206

płacy zasadniczej. Pracownicy uważają że ren sposób rekompensowania szkodliwości i uciążliwości pracy jest problematyczny i tmdny do udowodnienia, że się go faktyc* nie stosuje. Powodem jest zaliczanie do identycznych kategorii zaszeregowania nowisk, na których występują oraz stanowisk, na których nie występują warunki szkodliwe, niebezpieczne i uciążliwe.

Jeśli jednak jeden pracownik wykonuje pracę w bezpiecznych i nieszkodliwych warunkach, a na drugiego pracownika oddziałują wszystkie trzy czynniki szkodliwej, obydwaj są uważani za pracowników bardzo dobrych, a ich praca ze względu na trud* ności została zakwalifikowana do tej samej kategorii i obydwaj otrzymują to samo? wynagrodzenie zasadnicze, niełatwo znaleźć uzasadnienie, że w wynagrodzeniu dru* giego pracownika jest pewna część należna za warunki i uciążliwość pracy. Oddzielne wynagradzanie za warunki niebezpieczne i uciążliwość pracy stało się dylematem od ' zmian wprowadzonych w 1994 roku w polskim prawie pracy, według których dodatek za szkodliwość przestał być obligatoryjnym składnikiem płac, nawet gdy pomiary\ środowiska pracy w firmie wykazują przekroczenie dopuszczalnych norm stężeń i natężeń czynników szkodliwych. W firmach małych, zatrudniających kilkadziesiąt ^: osób, w których obowiązują regulaminy wynagradzania, mimo zaistnienia warunków, ' nie wyodrębnia się dodatków za prace szkodliwe, niebezpieczne i uciążliwe.

Dualizm podejścia do wynagrodzenia za warunki materialnego środowiska pracy sprawia, że część 57 badanych firm stosuje dodatki. Bardzo rzadko bierze się pod uwagę uciążliwość pracy (bo tylko w 6 firmach) i wynagradza za pomocą dodatku. We wszystkich 57 firmach występują dodatki za prace szkodliwe. Dodatki za prace niebezpieczne dotyczą specyficznych stanowisk i występują w 24 firmach. Sposób naliczania wszystkich dodatków jest jednakowy, przy czym:

a)    dodatek za prace uciążliwe przysługuje w wysokości według dolnej wartości przedziału (tabela 29),

b)    dodatek za prace niebezpieczne przysługuje w zależności od stopnia niebezpie* czeństwa w wysokości według dolnej i średniej wartości przedziału według tabeli 30,

c)    dodatki za prace szkodliwe w wysokości od dolnej do gómej granicy przedziału tabeli 29.

W polskim ustawodawstwie obowiązują 4 stopnie szkodliwości. Na podstawie wyników pomiarów środowiska pracy przez uprawnione do tego instytucje komisja bhp w każdym zakładzie kwalifikowała prace na stanowiskach do odpowiedniego stopnia szkodliwości lub stopnia niebezpieczeństwa pracy. W badanych firmach najczęściej wyróżnia się trzy stopnie szkodliwości.

Podstawą naliczania oraz wysokości brzegowe dodatków za warunki materialnego środowiska pracy są następujące:

a)    płaca zasadnicza pracownika od 3 do 27%, a najczęściej stosowane wysokości mieszczą się w granicach 6-15%,

b)    minimalna płaca krajowa od 3 do 25%, a najczęściej stosowane wysokości mieszczą się w granicach od 5 do 12%.

„plsd* gr. gr 1 .^e^0-	flO** ^S^r pod' gekSlŁ	D*i»l 5	Forma wlasnoici 4	Liczba 1 firm •lora* | Jacyeh	Podstawa lub algorytm liczenia	l kcU °4 do « w% 7	3tzba | 1 tfcadS 1
	/-*A	10 13	S-A-z 0.0.	2 n * P E 1 !	mimalna płaca krajów* -łaca zasadnicza raco wnika rednta płaca w spółce	S-I2 3-27 10-1S	3    i *p»p1 4    1
	DA	14	SpóidŁ	£ i 2	linimalna płaca krajowa 000 zł *176 -^czaa prae- iracowany	5- 20 6- 12	3 i 3 1
		16	JSSP	1	płaca zasadnicza pracownika	4-12	3 |
			z o.o.	1	płaca zasadnicza pracownika	7-17	3
				2	minimalna płaca kratowa	10-25	4
	-dT	18 1	S.A.	2	płaca zasadnicza pracownika	10-20	3 I
			Z 0.0-	2	płaca zasadnicza pracownika	10-20	3
	DE	24	S.A. z o.o.	1 1 1 y	minimalna płaca kratowa płaca zasadnicza pracownika dodatkowe urlopy	7-13 10-20 6-12	4 4 da I
,*•*** . j^uficmyc"	DJ	26	o./v Z 0.0.	1	płaca zasadnicza pracownika	3-10 5-10	4 I 3
				1	płaca zasadnicza pracownika	10-15	2 I
gSgł meta*^1 ! biotów i metali ^anaayn i uraą-indziej nic i^filowanych	Di DK	27 29 31	JSSP S.A.	Z 3	minimalna płaca krajowa płaca zasadnicza pracownika	^S-^l2r^5 15-25	4 3
			z o.o.	2	płaca zasadnicza pracownika	3-27 6-15	4 3
intfcp sprzętu salonowego	DM	34	S.A.	1	płaca zasadnicza pracownika	5-10	2
				2	płaca zasadnicza pracownika	5-20	4
*jw»anic (nęuiywiinie gaz i wodę	E	40	JSSO	2	płaca zasadnicza pracownika	10-20	3
				1	płaca zasadnicza pracownika	3-10	4 :