186,187

18b Potttoc iIhi uzależnionych

najważniejsze jest to, aby młody człowiek miał poczucie że jest akywny i osobiście przyczynia się do rozwiązania c/\ przezwyciężenia któregoś ze swoich problemów.

Rodzice, którzy stają wobec problemu narkomanii u wla snych dzieci, nie powinni unikać analizy własnego zachowa nia i małżeństwa, choćby po to, żeby sprawdzić, czy wla śnie tam nie kryją się przyczyny kłopotów, w które popadło ich dziecko. Nie zawadzi też sprawdzić, czy pozostałych członków rodziny nie dotyczy jakiś rodzaj uzależnienia po to tylko, żeby narzędzie, wynikające ze stwierdzenia „Waż ne są czyny, a nie słowa", nie wymknęło nam się z rąk.

Instytucje pomagające narkomanom

Zacznijmy od tego, jakiego rodzaju pomoc medyczną powinien narkomanom zapewnić każdy nowoczesny ośrodek opieki zdrowotnej. Od większości lekarzy rodzinnych nale ży oczekiwać, że problemy narkotykowe (i alkoholowe) uzna ją za wchodzące w zakres ich kompetencji; gdyby było inaczej, instytucje specjalistyczne mogłyby nie podołać nawałowi pracy. Czynione są starania, aby wprowadzić szkolenia wśród studentów medycyny i włączyć ten temat do programów specjalizacji, a sponsorowana przez rząd brytyjski Advisory Coun-cil on Misuse of Drugs opublikowała poradniki dla internistów i lekarzy udzielających pierwszej pomocy na temat postępowania z pacjentami narkomanami. Niestety, wybryki niektórych z nich, tych niezrównoważonych psychicznie, a także zwykłych przestępców, źle usposobiły wielu lekarzy do pracy z narkomanami. Trzeba dużo wysiłku i uporu, żeby te uprzedzenia ograniczyć.

W każdym większym mieście powinno się znajdować centrum informacyjne, gdzie można by przychodzić po poradę lub informacje, np. na temat 1IIV [Hunum lmnmnodeficiency Vi-rus, który jest przyczyną AIDS), porozmawiać z doradcą lub otrzymać skierowanie do odpowiedniej instytucji. Integralną częścią działań podejmowanych w istniejących już centrach jest praca skierowana na zewnątrz, polegająca na korzystaniu z doświadczeń osób, które docierają do narkomanów w ich naturalnym środowisku i udzielają im przyjacielskiej porno-

cy i rady. Pracownicy tacy często bardzo skutecznie propagują informacje na temat ochrony zdrowia wśród ludzi, którzy prowadzą ryzykowny tryb życia, nie kontaktują się /. odpowiednimi instytucjami i nie zwracają uwagi na rady „ekspertów" pochodzących z klasy średniej, którą pogardzają. Nie interesują icli także oficjalne oświadczenia władz.

Igły, strzykawki i prezerwatywy powinny być łatwo dostępne i bezpłatne, ponieważ przynoszą nietrudne do obliczenia zyski, jeśli chodzi o zdrowie indywidualne i publiczne. Nie na miejscu w tym przypadku jest rzekoma troska o koszty, jakie ponosi podatnik; koszty związane z leczeniem zapaleń wątroby i AIDS, nie wspominając o wielu pomniejszych dolegliwościach, są dużo wyższe. Koszt kilkutygodniowej pielęgnacji jednego chorego na AIDS znacznie przekracza sumę przeznaczaną na wspomniane bezpłatne usługi w ciągu roku.

Ogólnoświatowa epidemia HIV zmieniła stosunek polityków i lekarzy do wstrzykiwanych narkotyków; uznano je za główny czynnik w rozprzestrzenianiu się tego wirusa. Szczególny niepokój budzi przenoszenie się choroby od zarażonego wirusem HIV na heteroseksualnych partnerów nie używających strzykawki i od zarażonej matki na jej dziecko.

Brak instytucji zajmujących się narkomanami pociąga za sobą przerażające konsekwencje. W Edynburgu na przykład powstało środowisko narkomanów, w którym używa się wspólnego sprzętu do zastrzyków, traktując to jak sprawę normalną. Odsetek zarażonych wirusem HIV wśród wybranej grupy tych ludzi w roku 1987 wyniósł przerażające 52%. 20% z nich dzieliło igły z narkomanami w innych częściach kraju. Konsekwencje takiego stanu rzeczy przenoszą się na cale społeczeństwo. Badania przeprowadzone w Edynburgu na grupie 20-30 osób korzystających z usług tego samego lekarza wykazało, że ponad 7% mężczyzn i 3,5% kobiet było zarażonych wirusem HIV.

Ankieta przeprowadzona w przychodniach, w których używane igły wymieniano na nowe, wykazała, że około trzy czwarte narkomanów, którzy tam przychodzą, korzysta z usług tylko tej jednej instytucji. Oznacza to, że gdyby przychodnia nie pracowała, badana grupa narkomanów nigdy by się nawet nie ujawniła. Narkomani, którzy przychodzą do poradni,