31384 r36

4

74 Rozdział 3. Stymulacja odprężenia

H. Petzold, przedstawiciel pedagogiki Gestalt, mówi: „Jeśli celem integracyjnego wychowania w ruchu jest nauczyć człowieka wsłuchiwania się w impulsy płynące z ciała, to zajęcia, na które w 98 procentach składa się siedzenie cicho, w żadnym razie nie służą temu celowi. Zaplanowanie przerw spędzanych na podwórku szkolnym umożliwiających uczniom ruch jest tak samo konieczne jak wplatanie ćwiczeń oddechowych i ruchowych w zajęcia, gdy spada stopień koncentracji uczniów i zaczyna wzrastać ich niepokój, a cala klasa »niewerbalnie żąda ruchu«”

Poniższe ćwiczenia ruchowe i rozluźniające pomyślano jako antidotum na „ciche siedzenie”. Należy likwidować napięcia mięśniowe, uaktywniać organy oddechowe, uwolnić nową energię sprzyjającą pracy umysłowej. Ćwiczeń tych nie traktujmy wyłącznie jako wysiłku fizycznego, mają one prowadzić u uczniów do świadomego doświadczania własnego ciała. Nie chodzi tu o wynik w kategoriach fizycznych, ale o postrzeganie i odczuwanie całego ciała. Poza tym upatruję w nich jeszcze inne cele: ćwiczenia te przyniosą więcej radości i ożywią zajęcia, mogą zatem przyczynić się do fizycznego i zarazem psychicznego rozluźnienia. Wiele ćwiczeń pomaga w świadomej redukcji nagromadzonej agresji lub w odnalezieniu nowych form społecznych kontaktów i w niwelowaniu strachu przed dotykiem.

Jednakże same ćwiczenia ruchowe i rozluźniające nie wystarczą. Nie możemy zapominać o potrzebie prowadzenia zajęć w bardziej swobodny sposób. Myślę tu o stworzeniu uczniom takich warunków, by w czasie wykonywania indywidualnej pracy mogli wstać z miejsca i przejść po klasie, szukając narzędzi do pracy, a w czasie pracy grupowej - leżeć na podłodze, poznawać nową grę edukacyjną lub w grze na role przećwiczyć scenkę, której elementem będzie ruch.

©

Przeciąganie - rozciąganie - wyciąganie

Na pewno obserwowaliście kiedyś kota, jak zachowuje się po przebudzeniu. Nie skacze od razu wysoko do góry, ale przeciąga się i pręży wszystkie części ciała: dzięki temu odzyskuje wigor i gotowość do zabawy. Możesz spróbować postąpić podobnie (po ciężkiej pracy). Przeciągnij się jak kot, wyciągnij ramiona (po 10 sekund).

Rozciągnij się dokładnie.

Przeciągaj się, jeśli masz ochotę, to ziewnij.

¹ Por. plan nauczania w szkole ludowej, 1986, 633; Cytat z Brown/Petzold, 1978, 103.