• ■ ■ Zasady wykładni prawa ■ ■ •
tych umów międzynarodowych nawet gdyby się okazały sprzeczne z prawem wspólnotowym93.
Prawo unijne nie zna też żadnych zakazów ani ścisłych reguł dotyczących stosowania materiałów interpretacyjnych. Przyjąć więc należy, że jako materiał interpretacyjny może być wykorzystana każda informacja i każde źródło, które może się okazać relewantne dla ustalenia wykładni określonego przepisu. Jak wspominaliśmy, w przypadku prawa pierwotnego nie sporządza się żadnych oficjalnych materiałów sprawozdawczych z toku obrad, stąd też travaux preparatoires nie odgrywają większej roli w ustalaniu zasad interpretacji tego prawa. Zgoła inaczej wygląda sytuacja w odniesieniu do prawa wtórnego. Tutaj organy legislacyjne mają z kolei obowiązek sporządzenia urzędowego uzasadnienia do każdego uchwalanego aktu normatywnego (art. 253 TWE) i ETS czyni z tych uzasadnień częsty użytek94.
Reasumując nasze uwagi dotyczące zasad interpretacji prawa unijnego powiedzieć można, że ze względu na dynamiczny charakter rozwoju UE (ktoś trafnie porównał rozwój UE do podróży, której ostateczne miejsce przeznaczenia nie jest znane) nie istnieje nic takiego jak trwały i ustabilizowany kanon wykładni prawa unijnego, a przynajmniej wykładni funkcjonalnej i celowościowej. Zwłaszcza ta ostatnia jest bowiem bardzo silnie powiązana z zmieniającymi się w czasie i rozbieżnymi w różnych państwach wizjami tego, czym ma być UE. Problemy związane z uchwaleniem konstytucji unijnych są dobrą ilustracją rozterek, które trapią Wspólnotę Europejską. Samo bowiem rozstrzygnięcie dylematu „mniej, czy więcej integracji” może mieć fundamentalny wpływ na zasady i kierunki wykładni prawa unijnego.
M A. Kalisz, op. cit., s. 94. w C. Buck. op. cit., s. 144.