48963 skanowanie0010

PARTIE I SYSTEMY PARTYJNE

Typy definicji partii polit.:

1.    unitarne

Podkreśla się w nich tylko 1 element, który słuiy za podstawę do odróżnienia partii od innych organów polit., np. doktryna, struktura wew., zamierzony cel. Wadą tego typu jest ogólnikowość, gdyż pomija ona funkcje partii w systemie polit.

2.    podrzędnie złożone

Określają one partie jako organizacje o określonej strukturze, które dążą do posiadania wpływu na władzę, lub już taki wpływ posiadają. Z tym typem definicji wiąże się niebezpieczeństwo zatarcia różnicy pomiędzy partią, a grupą nacisku. Różnica ta jest bardzo istotna, ponieważ gr. nacisku z natury nie dążą do zdobycia władzy, lecz jedynie do wywarcia wpływu na treść decyzji państwowych. (uC OC(\Q7jO

3.    nadrzędnie złożone

Najpełniej określają one charakter i istotę partii jako organizację o określonym programie i strukturze wew., zmierzającej do zdobycia władzy w państwie metodami nierewolucyjnymi.

Definicja ustawowa partii:

Najważniejszymi cechami partii wg ustawy jest: - uczestnictwo w wyborach

- uczestnictwo w życiu polit państwa

Wg nas partia polit. to wyspecjalizowana organizacja polit. posiadająca określony program, który jest podstawą do uzyskania szerokiego poparcia społ. i tą drogą do zdobycia władzy oraz maksymalizacji pozycji w systemie polit.

Elementy definicji:

organizacja wew. — ^DjCOnnOStOuO program działania

Stanowi on wyraz ekon., polit. i ideologicznych interesów. Formułowanie programu polit. ułatwia również ustalanie celów i środków działalności polit. poparcie społ.

Każda partia, która w sposób nierewolucyjny dąży do zdobycia władzy musi mieć poparcie, które może mieć 2 formy: - czynne - zachodzi wówczas wtedy, gdy do partii wstępują jej zwolennicy i poprzez aktywny udział zwiększają jej rolę w życiu polit.

- bierne - ma miejsce w czasie wyborów popi■zez oddanie głosów

władza

Geneza partii f etapy T:

1.    partia jako ugrupowanie o strukturze rodowej ( nobilitas, factiones łączące kilka rodów pod przewodnictwem jednego rodu.

2.    partia jako ugrupowanie arystokratyczne ( np. wigowie i toiysi)

3.    partia klubowa - powstawały one na przełomie XVIII i XIX w., a charakteryzowały się pojawieniem 3 nowych elementów :

bardziej lub mniej rozbudowana formalna organizacja

zręby programu polit.

nie miały one charakteru stanowego

4.    partia masowa

Charakteryzowały się one wysokim sformalizowaniem struktury organizacyjnej. Na ich rozwój wpływały formułowane wtedy ideologie i doktryny polit. inspirujące tworzenie programów. W związku z tym powstawały konserwatywne, liberalne,. chrzescijańsko-demokratyczne, socjalistyczne i    _

komunistyczne ruchy polit., które w różnym stopniu determinują dzisiejszą scenę polit. j

Etapy powstawania partii polit. w Polsce :    ruęmie TTfOa)    ⁷

1.    okres Rzec2ypospolitej Szlacheckiej    '    Cj

Funkcjonowały wówczas konfederacje wojewódzkie i generalne, będące związkami szlachty o strukturze rodowej. Ich podstawą było dobrowolność związku oparta na indywidualnym przystąpieniu umocnionym przysięgą. Konfederacje stanowiły element korygujący wady systemu, aktywizowały szlachtę i były przejawem bezpieczeństwa szlacheckiej demokracji.

2.    okres kształtowania się ugrupowań parlamentarnych —    ^PłTUJ^actÓI ćUstOUJU

§ ^

Klasyfikacja partii polit.:

I.    wg M. Webera :

p. patronażu nastawione na zdobyciu władzy polit. dla przywódcy i na obsadzenie gł. stanowisk ad min. przez swoich członków

p. interesu, których program świadomie artykułuje.określone interesy gr. społ., które to stanowią ich bazę w dążeniu do realizacji tych interesów *