60065 Inżynieria finansowa Tarcz0

110 Innowacje finansowe jako atrybut...

pierów wartościowych kwota zabezpieczająca reprezentuje kapitał nabywcy, natomiast w handlu towarowym depozyt zabezpieczający świadczy o dobrej woli inwestora i ma zabezpieczyć maklera przed niekorzystną zmianą cen towaru na rynku. Izba rozrachunkowa gwarantując wypełnienie wszystkich warunków kontraktu ponosi ryzyko, że jedna ze stron może nie dotrzymać warunków kontraktu. Właśnie, aby zabezpieczyć izbę przed tym ryzykiem konieczne jest wpłacenie przez inwestorów depozytu zabezpieczającego.

Na rynku papierów wartościowych wysokość depozytu zmienia się w zależności od ceny waloru, natomiast na rynkach towarowych wysokość depozytu nie ulega zmianie i jest ustalana w zależności od wartości transakcji.

Wymagany depozyt zabezpieczający w praktyce stanowi niewielki procent wartości kontraktu (najczęściej jest to od pięciu do dziesięciu procent kwoty kontraktu). Oznacza to, że potencjalne straty wynikające z niespełnienia warunków kontraktu mogą być znacznie wyższe niż wartość depozytu zabezpieczającego. W tej sytuacji dodatkowym zabezpieczeniem jest stosowanie dziennego systemu rozliczeń (marking to market). W ramach tego systemu zawierający kontrakt futures na bieżąco realizuje swoje zyski lub straty powstałe w danym dniu giełdowym. Inwestor może zawsze wycofać swój dzienny zysk, ale musi pokryć równowartość dziennej straty. Na rynku towarowym sprawia to dużą możliwość wystąpienia efektu dźwigni.

Rozpatrzmy, na przykład, kontrakt futures na zakup danego dobra po 6 zł za jednostkę w ilości 2000 jednostek. Oznacza to łączną wartość kontraktu równą 12000 zł. Załóżmy, że wymagany depozyt zabezpieczający wynosi 600 zł. Oznacza to, że inwestor kupujący ten kontrakt musi przeznaczyć 600 zł na zakup tego kontraktu. Jeżeli cena towaru wzrośnie o 0,3 zł za jednostkę to wartość całego kontraktu wzrośnie o 600 zł. Zatem w przypadku sprzedaży tego kontraktu zysk będzie równy 600 zł. Ponieważ depozyt zabezpieczający był równy 600 zł stopa zwrotu z tej inwestycji będzie wynosić 100% (inwestor zapłacił 600 zł na początku i zarobił następne 600 zł ze względu na wzrost ceny dobra o 5%). Dźwignia zadziałała na korzyść inwestora, wzrost ceny dobra o 5% doprowadził do wzrostu zainwestowanych pieniędzy o 100%. Tak duży zysk jest wynikiem niewielkiego zabezpieczenia i dużej ilości towaru objętej kontraktem.

Przy negatywnej zmianie ceny sytuacja będzie inna. Jeżeli cena dobra na rynku zmniejszy się o 0,18 zł wówczas wartość kontraktu zmniejszy się i będzie wynosiła 11640 zł. Spadek ceny o 3% zmniejsza depozyt płacony przez inwestora o 251 zł (z 600 zł do 349 zł). W