osobowości Mamy tu wymienione wychowanie jako czynno* urabiającą rahxlncż (przygotowanie}, a obok tego sytuacje wychowuj*, ce (jak praca, zespołowość itp.j, dalej cele (udział w kształtowania socjalizmu) oraz rozwoj wszechstronny osobowości Abstrahując od skonkretyzowanych celów w różnych systemach wychowania, wszystką konieczne elementy definicji wychowania dadzą się uogólnić w następującym określeniu ramowym. „Wychowanie jest zawsze społeczni, uznanym systemem działania pokoleń starszych na dorastające celem pokierowania ich wszechstronnym rozwojem dla przygotowania według określonego ideału nowego człowieka do przyszłego życia”
Jako określenie ramowe wychowania ..definicja” ta nic dotyczy istoty pojęcia Ramami dla zjawiska wychowania są / jednej strony (1) pokolenia starsze społeczeństwa i (2) ich system kierującego działania na młodzie/, z drugiej zaś (3) ideał nowego człowieka i (4) przyszły kształt życia jako cele do osiągnięcia W tych ramach odbywa się właściwe wychowanie jako ukierunkowany wszechstronnie rozwój młodzieży tak co do kształtowania pehu jej osobowości, jak tez przygotowania do życia w społeczeństwie. Równocześnie przyświecający ideał „nowego człowieka" w określonym społecznic systemie współczesnego wychowania wskazuje, że tak w rozwijaniu aj osobowości (proces personalizacji, świadomości swego .ja", kun tą jest rzeczywiście), jak i w przygotowaniu do życia społecznego (proces socjalizacji, uspołecznienia, przystosowania społecznego) zachodzi pokonanie „starego człowieka" i odrzucanie jego naturalnych postaw wobec życia i innych ludzi. Odbywa się więc wychowawcze wyprowadzanie ze stanu naturalnego do wyższego stanu kulturalnego, a to na skutek dokonywania wę wewnętrznej przemiany dyspozycji psychicznych człowieka, która powoduje to. że następuje zmiana postawy egoistycznej (A) na górującą postawę altruutyczną (B) w procesie personalizacji, a równoc/rśme w procesie socjalizacji ustępuje początkowe nastawienie nostyczne (tac nos - my) przeciwstawiające sobie grupy my i oni (C) na rzecz nastawienia Ulistycznego (hic UH • owi), a więc służebnego zaangażowania nę we wspólnocie (O). Calotc stosunków pojęciowych w określeniu ramowym wychowania da *t graficznie przedstawić następująco
i* Pctktgofilc/i - Aur* oz/ewuocnr U. /t /arud ł't\łdgt*%hz*wg/.*. IS4 H SuchodoUkiego. 1944 i M)
Zanim jednak da się wyjaśnić proces przemiany wewnętrznej ze «unu starego człowieka na człowieka nowego, przedtem trzeba zwrócić uwagę na uwarunkowania tego procesu, do których należą przede wszystkim składniki dynamiczne wychowania.
J. Składniki (dynamizmy) wychowania
Definicja ramowa wychowania jako określenie syntetyczne, łączące » tobie elementy definicji działaniowych (prakseologicznych), rozwojowych (ewolucyjnych), warunkujących (sytuacyjnych) i wytwo-rowych (adaptacyjnych) całkuje w sobie poznane formy ujęcia: a) wychowania jako czynności urabiania, b) wychowania jako swobodnego rozwoju, c) wychowania jako oddziaływaniu sytuacji wychowawczych ora/ d) wychowania juko wytworu. Na skutek tego połączenia /uwiera ono także podstawowe składniki wychowania, które są dynamicznymi silami, działającymi we wszechstronnym rozwijaniu człowieka l)o tych sd-dynamizmów należą 1 społeczne działanie wychowawcze, które stara się pokierować 2° naturalnym rozwojem wychowanka, a to prze/ 3 wychowawcze zbliżenie wychowanka do ideału nowego człowieka oraz prz.cz 4 - ukształtowanie jego postawy wobec przy*
m