42 Podstawy fizjoterapii
z kolei wolniejsze narastanie zmęczenia i większa zdolność do dłuższej pracy. Włókna białe na odmianę, oznaczone symbolem II lub FT (fast mich, a ściślej mówiąc typ Ila lub FTA oraz typ Ilb lub FTB), kurczą się szybciej, bo w ciągu ok. 30 rns. Ich metabolizm cechuje natomiast większe nasilenie procesów beztlenowych, wobec czego szybciej ulegają one zmęczeniu. Istotne są leż jeszcze różnice dotyczące pobudzania obu rodzajów omawianych włókien (p. niżej). Całość opisanych powyżej różnic dotyczy jednak samych tylko włókien, a nie całych mięśni. (J człowieka większość mięśni ma bowiem charakter mieszany, a o ich właściwościach decyduje przewaga jednego bądź drugiego rodzaju włókien - co jest prawdopodobnie cechą osobniczą, oznaczającą predyspozycje do określonego rodzaju wvsiłków fizvcznvch.
«/ * v
Tabela I. Różnice między wolno i szybko kurczliwymi włókienkami mięśniowymi.
Cecha. |
Włókienka mięśniowe wolnokurczliwe (ST) |
Włókienka mięśniowe szybkokurczłiwe (FTA i FTB) |
Funkcja |
Toniczna (posturalna) |
Fazowa (ruchowa) |
Męczliwość |
Powolna |
Szybka |
Pobudliwość |
Wolna |
Szybka |
Kolor |
Czerwony |
Biały (FTA) Różowy (FTB) |
Ilość wrzecionek mięśniowych |
Znaczna |
Umiarkowana |
Unerwienie |
Moloneurony a2 |
Moloneurony oą |
Zaburzenie funkcji |
Skrócenie |
Osłabienie |
Uwarunkowany biochemicznie podział wszystkich włókien mięśniowych znajduje również swoje odzwierciedlenie w czynnościowym zróżnicowaniu mięśni poprzecznie prążkowanych. Filogenetycznie wszystkie te mięśnie pochodzą od dwóch głównych grup - mięśni piewotnie tonicznych (posturalnych) oraz fazowych (ruchowych).
Wprawdzie u człowieka w czystej postaci nie występują mięśnie tonicznc albo fazowe (najczęściej mają one postać mieszaną), ale - ze względu na ich strukturę oraz funkcję - określonym grupom mięśniowym można przypisać bardziej tonicz-ny bądź fazowy charakter.
Jak widać z powyższej tabeli, mięśnie foniczne (posturalne) to mięśnie wolno reagujące, o przewadze włókien wolno kurczliwych (ST), o funkcji bardziej statycznej (postawnej). Sterowanie czynnością tych mięśni polega na pozostawaniu w swego rodzaju równowadze pomiędzy długością a napięciem, przy zmieniającym