Ryzyko czyste występuje wtedy, kiedy istnieje tylko niebezpieczeństwo wystąpienia straty bez żadnej szansy na wygraną. Niezrealizowanie się tego ryzyka nie daje żadnych korzyści majątkowych. Ryzyko czyste zagraża głównie kapitałowi rzeczowemu (już posiadanemu). Ryzyko czyste niesie zawsze uszczerbek majątkowy lub zwiększone potrzeby finansowe człowieka. Przykładami niebezpieczeństw prowadzących do realizacji ryzyka czystego są: zagrożenie pożarem, kradzieżą, kraksą drogową, huraganem, przedwczesną śmiercią żywiciela rodziny, chorobą, inwalidztwem, starością i osiągnięciem wieku poprodukcyjnego, bezrobociem itp.
II. Z punktu widzenia konsekwencji powstałych strat wyróżnia się ryzyko fundamentalne i partykularne.
Ryzyko fundamentalne - powoduje straty u dużej liczby osób lub całego społeczeństwa. Jego źródłem może być realizacja takich niebezpieczeństw jak: trzęsienie ziemi, huragany, powodzie, ale także inflacja, bezrobocie czy wojna.
Ryzyko partykularne — powoduje straty w interesach indywidualnych jednostek. Jest wynikiem aktywności poszczególnych jednostek (np. rabunek, podpalenie) oraz czynników od tych jednostek niezależne np. uderzenie pioruna..
III. Ze względu na źródła ryzyka wyróżniamy ryzyka wewnętrzne i zewnętrzne.
Wewnętrzne - inaczej wynikające z otoczenia bliższego (związane z funkcjonowaniem podmiotu gospodarującego) i zewnętrznej- ryzyko otoczenia dalszego (niezależne od funkcjonowanie podmiotu gospodarującego).
Rodzaje ryzyka wewnętrznego przedsiębiorstwa:
• płynności finansowej
• Operacyjne — jest związane z wielkością udziału kosztów stałych w kosztach ogółem. Im wyższe koszty stałe, tym wyższe ryzyko pogorszenia wyniku finansowego a w konsekwencji bankructwa, gdyż nawet przy niewielkiej produkcji i zbycie firma ponosi wysokie koszty.
• Finansowe - związane z udziałem kredytów w strukturze źródeł finansowania
• Ryzyko przedsięwzięcia inwestycyjnego (projektów inwestycyjnych) — zagrożenie, że korzyści przewidywane z inwestycji będą mniejsze niż zakładano
• Osobowe - załogi (wypadki przy pracy, choroba pracowników, niekompetencje pracowników, strajki, sabotaż)
• Osobowe - zarządu (złe decyzje menedżerskie, niekompetencje kadry, ryzyko przejścia do konkurencyjnej firmy i zdrady interesów firmy)
• Techniczne (pożaru, eksplozji, awarii maszyn, szkód elektrycznych, zastosowanie złej technologii, skażenia środowiska
• Odpowiedzialności cywilnej za produkt, OC z tytułu prowadzonej działalności, OC z tytułu zanieczyszczenia środowiska
Ryzyka zewnętrzne:
• Ryzyko wynikające z otoczenia makroekonomicznego takie jak: dej koniunktury gospodarczej w kraju i na świecie, stóp procentowych, walutowe, rynku kapitałowego, kredytowe — czyli braku wpływu należności,
• Ryzyko wynikające z otoczenia politycznego (prawne, podatkowe, embargo, przewrót)
• Ryzyko wynikające z otoczenia technologicznego, np. awaria sieci komputerowej, oszustwa komputerowe, kradzież danych itp.
• Ryzyko związane z działaniem konkurencji
• Ryzyko wynikające z otoczenia naturalnego (przyrodniczego), np.: trzęsienia ziemi, huraganów, gradobicia, powodzi itp.
3