79997 SNC00178

Aft. M ^U&lawa ° *°*PQdarcc mcuchonu

publicznej" było wyłączenie spod kontroli sądu administracyjnego sporów na tle stosunków cywilnoprawnych między gminą działającą przez swoje organy w for-nne uchwał a jej mieszkańcami. Spory takie zgodnie z art. 2 § I k.p.c

powinny należeć do właściwości sądów powszechnych. Zasada ta znalazła również potwierdzenie w art. 19 pkt I i art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 z późn. zm); ten ostatni przepis przez sprawy z zakresu administracji publicznej nukazuje rozumieć wszelkie sprawy, które nie mają charakteru cywilnoprawnego. Z tych przyczyn oświadczenie woli gminy jako podmiotu prawa cywilnego, wyrażone w formie uchwał organów kolegialnych gminy i dotyczące konkretnej sprawy, nie powinny podlegać kontroli Naczelnego Sądu Administracyjnego na podstawie art. 101 ust. I ustawy o samorządzie gminnym. Skarżący z powodu wydania kwestionowanej uchwały nie został pozbawiony ochrony w dochodzeniu swych praw, przysługiwało mu bowiem i nadal przysługuje, wiele środków cywilnoprawnych i administracyjnoprawnych służących do ochrony jego praw. Otwarta pozostaje droga weryfikacji decyzji komunalizacyjnej w trybie nadzwyczajnych postępowań administracyjnych, określonych przepisami kodeksu postępowania administracyjnego. W konkluzji przedstawionego postanowienia Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że zaskarżona uchwała od strony przedmiotowej nie dotyczyła ..sprawy z zakresu administracji publicznej**, brakowało zatem jednej / koniecznych przesłanek kompetencji tego Sądu do oceny zgodności zaskarżonej uchwały z prawem. Z tej przyczyny skargę odrzucono jako niedopuszczalną na podstawie art. 27 ust. 2 i art. 53 ust. 3 ustawy z dnia II maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym.

Istniejące orzecznictwo sądowe dotyczące zakresu stosowania art. 101 ustawy o samorządzie gminnym (możliwość wniesienia skargi na uchwalę organu gminy) me zatraca swojej aktualności w związku z utworzeniem kolejnych szczebli samorządu terytorialnego, tj powiatu i województwa. Zgodnie z art. 87 ust. I ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. Nr 91, poz. 578 z późn. zm.) każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą podjętą przez organ powiatu w sprawie z zakresu administracji publicznej, może. po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia, zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego. Analogiczny przepis został zamieszczony w art. 90 ust. I usuwy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. Nr 91. poz. 576 z póżn. zm.). Zgodnie z jego brzmieniem, każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem aktu prawa miejscowego, może - po bezskutecznym wezwaniu organu samorządu województwa, który wydał przepis, do usunięcia naruszenia - zaskarżyć przepis

do sądu administracyjnego

X Czy odwołanie ogłoszonego przetargu może stanowić „sprawę z zakresu administracji pubftacznej". Niestety, orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego me jest i w tej materii jednolite; ap. w postanowieniu z dnia 12 grudnia

■

Pr/ciargi na /bycie nieruchomość¹    ■

1995 r. (I S.A. 1372/95, „Wspólnota” 19%. nr 19, s. 26) Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że sprawa o oddanie gruntu w drodze bezprzetargowcj w użytkowanie wieczyste nie należy do kategorii spraw z zakresu administracji publicznej. E. Ochendowski w glosie ("Samorząd Terytorialny" 1990, nr 4. s. 50) m.in. do postanowienia NSA z dnia 27 września 1990 r. (SA/Wr 952/90)

—    w którym stwierdzono, że użyte w art. 101 ust. I ustawy o samorządzie terytorialnym (obecnie: gminnym) pojęcie „w sprawie z zakresu administracji publicznej" odnosi się do samego przedmiotu uchwały organu samorządowego, nie zaś do sfery „interesów prawnych" i „uprawnień” podmiotów żądających ochrony sądowej — i dalej, że strony stosunków cywilnoprawnych powstałych z udziałem gminy nie mogą dochodzić wobec niej swych roszc/cń, wykorzystując w tym celu skargę wnoszoną w trybie art. 101 powołanej ustawy samorządowej

-    bardzo trafnie zwrócił uwagę na zazębianie się form prawa publicznego i prawa cywilnego. Tak więc np. uchwałę organu gminy, ustalającą granice stawek czynszowych za lokale wynajmowane przez komunalne jednostki organizacyjne, należy - zdaniem E. Ochendowskiego - zaliczyć do uchwał w sprawach z zakresu administracji publicznej. Uchwała taka jest aktem zobowiązującym podmioty wynajmujące lokale do zawierania umów o określonej treści. Taki akt nie może być uważany za nie należący do zakresu administracji publicznej. Uwagę tę autor odniósł również do uchwał w sprawie wynajmowania, w drodze przetargu, lokali użytkowych, stanowiących własność komunalną. również w zakresie wysokości czynszu. Zdaniem E. Ochendowskiego. jeżeli uchwały w sprawach nabycia, zbycia, obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub najmu są podejmowane w celu bezpośredniego wykonywania przez gminę zadań publicznych, a więc zadań, o których mowa w art. 2 ust. I ustawy o samorządzie gminnej, to należy je zaliczyć do uchwał w sprawach z zakresu administracji publicznej. Gdy jednak gmina prowadzi działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności public/ncj. jej organy powinny wykorzystywać formy prawa cywilnego, a samych spraw nic należy zaliczać do spraw z zakresu administracji publicznej. Spory prawne wynikające na tym tle powinny rozstrzygać sądy powszechne.

4.    Zawarta w ogłoszeniu o sprzedaży w drodze przetargu klauzula, w myśl której strona ogłaszająca przetarg zastrzega sobie prawo „unieważnienia" bezpośrednio po przetargu jego wyników, nie stanowi umownego prawa odstąpienia od umowy w rozumieniu art. 395 k.c. Klauzula taka nic jest sprzeczna z ustawą, ale jej realizacja mogłaby być uznana za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego, gdyby odmowa zaakceptowania wyników przetargu była dowolna - wyrok SN z dnia 4 listopada 1982 r. (II CR 407/82. OSNCP 1983. nr 7. poz. 97).

5.    Brzmienie zdania drugiego w ust. 3 art. 38, tj. „w przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku”, me jest sformułowaniem prawidłowym, ponieważ w oderwaniu od «n ześniejszycb przepisów mogłoby sugerować, ze uwzględnienie wniosku uzależnione jest od uznania właściwego organu. Tak me jest. gdyż w ranę

151