82189 sr3

cebuli; po ścięciu odrasta on kilka razy w ciągu lata.

Na glebach piaszczystych, na łąkach lub na kamienistych zboczach spotyka się cebulę zwaną mysi czosnek z kwiatostanami lilioworóżowymi i i cebulkami wyrastającymi na pełzającym kłączu.

Cebulę możemy znaleźć także w cienistych lasach. Jest to tak zwany czosnek niedźwiedzi. Kwiatostan składa się z białych kwiatów, a dwa liście są szerokie jak u konwalii, na trójgraniastych ogonkach. Podłużna, lancetowata blaszka liścia szerokości 3—5 cm stopniowo zwęża się w ogonek. Ta cecha odróżnia czosnek niedźwiedzi od zwykłej cebuli o liściach obłych (szczypior).

Czosnek niedźwiedzi rozmnaża się w ciekawy sposób. Przed dojrzeniem nasion łodyga wyrasta na długość i opada na ziemię- Nasiona, które wypadły z owoców, roznoszą mrówki.

Liście i cebulki tych roślin można jeść na surowo bądź jako przyprawę do różnych potraw. Można też robić konserwy w słojach czy beczułkach (na zapas) z cebuli pokrajanej drobno jak kapusta albo też suszyć. Do suszenia tnie się liście na kawałki długości 1 cm, a cebulki — na cztery części lub na krążki.

Na Syberii czosnek niedźwiedzi jest ważnym produktem spożywczym. Robią z niego zupę i pieką pierogi z farszem cebulowym. Na zimę przechowuje się go na kwaśno i naturalnie jada też na surowo. Cebula z tajgi dostarczana jest na targi całymi wozami. Z jednego hektara cebulowych zarośli można zebrać do 12 ton zielonej cebuli. Dzika cebula w wielu okolicach jest bardziej ceniona niż ogrodowa; uważają ją za smaczniejszą.

u

■

Niektóre gatunki dzikiej cebuli rosną Masami niezwykle obficie. W górach Tiań Szań jest tak dużo cebuli, że Chińczycy nazywają je „Dzung-liń", to jest Cebulowe Góry. W Azji Środkowej, w Paśmie Fergańskim, znajduje się Cebulowa Góra — Sugan Tasz. W okolicy Semipałatyńska cały okręg nazwano kałbińskim od słowa „kałba" — dziki czosnek, którego jest tam bardzo dużo na łąkach. Wiele odmian dzikiej cebuli znajdujemy i na Kaukazie. Dziką cebulę i dziki czosnek spotyka się wszędzie wśród traw łąkiowych.

Młodzi przyrodnicy niejednokrotnie brali udział w wyprawach po różne odmiany dzikiej cebuli i po różne inne pożyteczne dziko rosnące rośliny.

..Czy wiecie — pisał w roku 1934 Miczurin — że w roku bieżącym maleńka ekspedycja pionierów na Ałtaj zakończyła się ogromnym zwycięstwem? Dzieci potrafiły w ciągu dwóch miesięcy w strefie 500-kilometrowej znaleźć 13 odmian cebuli..."

Wydaje mi się, że w każdej miejscowości można zorganizować wyprawę miłośników przyrody dla odkrycia dziko rosnących roślin. Wśród nich najłatwiej wyróżnić soczyste, delikatne liście dzikiej cebuli i ostre główki czosnku, które wyrastają nie tylko w ziemi, ale i „w powietrzu" ponad kwiatostanem.

Ślad najazdu Tatarów

Rośliny wiążą się bezpośrednio z żydem człowieka i z jego kulturą. Rośliny hodowane noszą ślady historii kultury ludzkiej, zmieniają swój wygląd pod wpływem człowieka.

127