33
Statystyka matematyczna
nazywamy wiarygodnością.
Uwaga! Wiarygodność jest to właściwie to samo, co łączna gęstość /$(.) dla całej naszej próby. Inna nazwa ma podkreślać, iż interesujemy' się tym razem funkcją pewnego parametru 9, za to przy ustalonych (bo przez nas już zaobserwowanych) wartościach próby xi, X2>..., xn.
Definicja 3.24. Powiemy, że 9 = 9(Xi,... ,Xn) jest estymatorem największej wiarygodności parametru 9. jeśli funkcja wiarygodności przyjmuje swoje maksimum w punkcie 9, tzn.
L(9) = sup L(9) . (3.45)
Symbolicznie to, że 9 jest estymatorem największej wiarygodności parametru 9, zapisujemy 9 = ENW(0). Ponadto z definicji przyjmujemy, że jeśli rozważ żamy estymator g(9) dla jakiejś znanej nam funkcji <?(.), to bezpośrednio mamy ENW (g(9)) =g(9).
Przykład 3.25. Znajdź estymator największej wiarygodności parametru A w rozkładzie wykładniczym.
Rozwiązanie: Załóżmy, że Xj, ..., Xn jest próbą z rozkładu wykładniczego Exp(0). Wtedy gęstość łączna (i jednocześnie wiarygodność) dana jest wzorem
Zauważmy, że wiarygodność L(9) osiąga maksimum w tym samym punkcie, co jej łogarytm. Zatem
t($) =lnL($) = nln6-e *(, |
(3.47) |
a przyrównując pochodną do zera otrzymujemy | |
o II « 1 £ l<fc II |
(3.48) |
co daje | |
9 eLi*< *■ |
(3.49) |
czyli estymator identyczny jak w metodzie momentów. |
O |
W wielu przypadkach zastosowanie zamiast funkcji wiarygodności L(9) jej logartymu 1(9) ułatwia znajdowanie maksimum, nie jest to jednak niezbędne. W przypadku wielu parametrów 9 opisujących przestrzeń © w celu znalezienia ENW należy oczywiście wykorzystać rachunek różniczkowy i pochodne cząstkowe.
Przykład 3.26. Jak pamiętamy, zmienna losowa X pochodzi z rozkładu normalnego (co zapisujemy X ~ N(fi>cr2)), jeśli gęstość fx(-) j^st równa
= (3-50)
gdzie o > 0. Mamy zatem dwa parametry opisujące rodzinę rozkładów normalnych: p i o. Znajdź ENW dla obu tych parametrów.