94283901 djvu

NERWY OBWODOWE 219

wskutek podniesionej pobudliwości cząsteczek sąsiednich działaniem katelcktrotonu; z drugiej strony działanie anelektrotoniezne tego samego prądu, przypadające na cząsteczki, pozostające w stanie czynnym, sprawia, że cząsteczki te szybko wracają do stanu spoczynkowego.

Co do samego stanu czynnego, to możnaby także przypuścić, że stan ten polega na wyładowaniu się pewnej ilości energii, którą cząsteczki protoplazmy włókna nerwowego posiadają, i na udzielaniu się tej energii sąsiednim cząsteczkom; moglibyśmy w takim razie przenoszenie się stanu tego porównać z przenoszeniem się wybuchu w nitce prochowej. Różnica polega tylko na tern, że w ostatnim przypadku cały zapas energii, którą posiadają cząsteczki prochu, wyładowuje się naraz, podczas gdy w nerwie tylko bardzo nieznaczna część tej energii zostaje każdorazowo zużytą; nadto prawdopodobnie wskutek swoistej własności samej protoplazmy, wydatek ten na nowo może być pokryty z otoczenia. Ponieważ zmiany elektryczne w cząsteczkach czynnych według dawniejszych badań miały świadczyć, że wyładowanie energii w każdej cząsteczce protoplazmy nerwowej nie powstaje nagle i nie nagle dochodzi do maximum swego napięcia, lecz stopniowo, jak również w następnym okresie cząsteczka tylko stopniowo przechodzi w stan spoczynku, zmianom więc tym do pewnego stopnia przypisywano charakter fal i stąd powstało zupełnie fałszywe i na niczem nieoparte przypuszczenie, że wzdłuż nerwu podczas stanu czynnego przenosi się elektroujemna fala, niby ujemny ładunek. Konsekwencją tego zapatrywania stała się teorya Hermanna, który przenoszenie się stanu czynnego uznał jako zjawisko czysto fizyczne, zależne od konden-satoryjnych własności nerwów. Zależność jednakże przewodzenia i trwania zmiauy elektrycznej w nerwach od temperatury, dająca się wyrazić ścisłe prawem chemicznej reakcyi, świadczy, że podczas przewodzenia w nerwach mamy do czynienia z procesem chemicznym, podobnie, jak podczas czynności mięśni i wszelkich innych tkanek, co w rzeczywistości przemawia za wspomnianą wyżej analogią z nitką prochową.