94285201 djvu

232 NAPOLEON CYBULSKI

znaczne, samą tylko różnicą koncentracyi roztworów, znajdujących się w żywych tkankach, wytłómaczyć nie można.

Pierwszy też Ostwald zrobił przypuszczenie, że w powstawaniu sił elektromoto^eznych tkanek mogą odgrywać rolę błony, które odgraniczają pojedyncze elementy od siebie. Oddawna bowiem wiadomo, że niektóre błony organiczne, a także sztuczne, posiadają własność nietylko przepuszczania pewnych substancja, a zatrzymywania innych, ale także łatwo mogą przepuszczać jedne jony, podczas gdy inne przez nie albo zupełnie nie przechodzą, albo przechodzą z większą trudnością. Błony takie nazwano pół-przepu-szczalnemi. Według więc Ostwalda prąd mięśni lub innych tkanek, a szczególnie uszkodzonych, można sobie wytłómaczyć, jeżeli przyjmiemy, że błony otaczające protoplazmę tej tkanki, bądź sarcolemma mięśni, bądź osłonka Schwanna nerwów, bądź w końcu błonki. otaczające pierwotne włókienko mięśniowe lub nerwowe, stanowią taką przeszkodę dla przejścia jonów ujemnych. Oczywiście, że w takim razie jony dodatnie będą się gromadziły na powierzchni takiej tkanki, podczas gdy jony ujemne będą przeważały w samej } protoplazmie.

Jeżeli więc przykładamy elektrody do powierzchni takiej tkanki, to ona może się okazać izopoteneyalną, jeżeli natomiast je-dnę elektrodę przyłożymy do powierzchni, drugą do poprzecznego przekroju, to otrzymamy prąd, wywołany tą elektromotoryczną siłą, którą reprezentuje podwójna warstwa jonów na powierzchni i w protoplazmie. Prąd ten powstaje w chwili, gdy robimy przekrój; zostaje on zamknięty w tkance tą warstwą cieczy, która znajduje się na powierzchni i służy niejako do połączenia powierzchni z sub-stancyą poprzecznego przekroju. Odprowadzenie do galwanometru będzie ubocznem zamknięciem tego prądu i siła elektromotoryczna, którą wykazuje prąd w galwanometrze, będzie zależała nietylko od bezwzględnej siły elektromotorycznej danego układu, ale także od stosunku oporu tego naturalnego zamknięcia w tkance do oporu w obwodzie galwanometru. W każdym razie więc galwanometr wykaże tylko część tej siły elektromotorycznej, którą posiada tkanka. Im mniejszy opór posiada tkanka, t. j. im więcej jest cieczy wśród-tkaninowej i na powierzchni tkanki, im więcej w mej elektrolitów, tem mniejsza będzie siła elektromotoryczna przy danem odprowadzeniu, którą wykażą nasze aparaty.

Sztuczne włókno. Ażeby się przekonać, że taka pół-prze-