94288101 djvu

ROZDZIAŁ VI.

OGOLNA F1ZYOLOGIA UKŁADU NERWOWEGO ŚRODKOWEGO.

Napisał

Adolf Beck.

Pojęcie układu nerwowego środkowego wypływa z poznanych dotąd własności nerwów obwodowych. Zasadniczą bowiem funkcyą nerwów obwodowych jest tylko przewodzenie stanów czynnych, które do nich się dostały z ich zakończeń naturalnych. Jeżeli to są nerwy dośrodkowe, to przewodzą one podniety z zakończeń czuciowych (np. narządów zmysłowych) i pośredniczą w powstawaniu wrażeń; nerwy odśrodkowe zaś mogą być pobudzone tylko przez jakieś narządy centralne, aby otrzymaną podnietę przenieść na narządy obwodowe (mięśnie, gruczoły) i w nich wywołać stan czynny. W ten sposób stan czynny nerwów obwodowych albo bywa na-stępstwem czynności jakiegoś narządu centralnego, albo też sam w narządzie tym powoduje czynności. Miejscem, w którem powstają wrażenia i z” którego powstają podniety do narządów obwodowych jest właśnie układ nerwowy środkowy, którego ukształtowanie zależy od stopnia rozwoju gatunku i przedstawia całą skalę od zwierząt najniższych, wyposażonych zaledwie zaczątkiem układu nerwowego, aż do człowieka.

Układ nerwowy środkowy składa się z mózgu i rdzenia pacierzowego oraz zwojów współczulnych. Części te odróżniają się od nerwów obwodowych przedewszystkiem tem, że zawierają prócz białej substancyi, składającej się wyłącznie z włókien nerwowych, także i substancja szarą, w skład której wchodzą prócz