94281001 djvu

ROZDZIAŁ VII.

F1ZYOLOG1A RUCHÓW.

Napisał

doc. dr. Eug. Piasecki (Lwów).

W rozdziale p. t. „Fizyologia mięśni^u była już mowa o funk-cyach tkanki mięsnej, przedewszystkiem zaś o istocie skurczu mięśnia.

W rozdziale niniejszym będziemy rozpatrywali ruchy, które odbywają skutkifem skurczów mięśni bądź części ustroju, bądź jego całość.

Fizyologię ruchów niektórzy autorowie zowią „szczegółowa, fizyologia mięśni". Pierwszą próbą systematycznego naukowego ujęcia zagadnień z tego zakresu było dzieło matematyka i fizyka włoskiego Borellego (wydane po śmierci autora 1680—81) p. t. „De mutu animalium^u. Jak zobaczymy niżej, niektóre poglądy i metody badania tego uczonego utrzymały się po dziś dzień. Tern bardziej miały one dominujące znaczenie przed odkryciami braci Weberów (1836) w dziedzinie lokomocyi człowieka oraz badaniami Duchenne’a nad działaniem poszczególnych mięśni (1867). Zasadniczy przełom w naszych pojęciach o ruchach człowieka i zwierząt zaczął się dopiero od chwili zastosowania przez Mareya do badania tych zjawisk metody graficznej.

Właściwości szkieletu ze stanowiska mechaniki.

Ogromna większość ruchów dowolnych człowieka i zwierząt wyższych odbywa się w ten sposób, że skurcze mięśni oddziaływają na wzajemne położenie różnych części ciała za pośrednictwem kości, odgrywających rolę dźwigni. Kości też jako dźwignie wykazują szereg właściwości fizycznych, wielce pożądanych dla roli którą spełniają w ustroju; pod tym względem na pierw-szem miejscu wypada wymienić niewielki ciężar obok dużej wytrzymałości.