94289201 djvu

ROZDZIAŁ IX.

ZMYSŁ SŁUCHU.

Napisał

Prof. Dr. Fr. Nowotny.

Uwagi ogólne.

Jeżeli jakieś ciało, dzięki swym własnościom elastycznym, skutkiem zmiany miejsca lub swego stanu, z pewnego położenia lub z pewnego stanu wielokrotnie zostaje uchylone i zawsze do swego pierwotnego miejsca lub początkowego stanu powraca, wtedy mówimy, iż ciało takie drga. Drgania te za pośrednictwem ośrodka elastycznego jak n. p. powietrza, udzielając się naszemu uchu, wywołują wrażenia słuchowe. Głosem nazywamy wrażenia, otrzymane za pośrednictwem zmysłu słuchu.

Ciała drgające wywołują w otaczającem je powietrzu wstrzą-śnienia. Powierzchnia ciała uderzonego albo poruszonego nagle, uderza zarazem sąsiednie warstwy powietrza, zgęszcza je albo rozrzedza a tern samem wywołuje fale podłużne. Zgęszczenia te i rozrzedzenia przenoszą się kulisto od centrum na coraz tc dalsze części powietrza i dochodzą do naszego ucha. Przewodzenie głosu polega więc na przewodzeniu fal podłużnych, wzbudzonych w powietrzu albo w jakimkolwiek innym sprężystym przewodniku.

Powietrze jest najczęstszym ale nie jedynym przewodnikiem głosu. Każde ciało posiadające zdolność przewodzenia zgęszczeń i roz-rzedzeń, może również przewodzić głos. Prędkość przewodzenia głosu w każdym przewodniku równa się prędkości przewodzenia fal podłużnych w tym przewodniku. Prędkość przewodzenia głosu w powietrzu = 340 in. na sekundę; waha się ona odpowiednio do