Magazyn6
2401

16

ADMINISTRACJA

łecznych przestaje wogóie istnieć faktycznie. Przeistoczenie aktu administracyjnego może nastąpić albo skutkiem zmiany objektywnej normy prawnej, na podstawie której akt administracyjny zindywidualizował konkretne zjawisko społeczne, albo skutkiem późniejszej „novae causae". Przedmiotu aktu administracyjnego przeistoczenie nie może doty-czyć, gdyż akt administracyjny, jako akt, indywidualizujący konkretne zjawiska społeczne w granicach objektywnego porządku prawnego, może dotyczyć tylko danego konkretnego zjawiska społecznego. Ze zmianą przedmiotu aktu administracyjnego można mówić chyba a zgaśnięciu jednego aktu, a o stworzeniu innego całkiem odrębnego, nigdy zaś o przeistoczeniu istniejącego aktu administracyjnego.

VI. Prawomocność aktów administracyjnych.

Prawomocność aktu administracyjnego („res iudicata") stanowi odrębne zagadnienie w nauce prawa administracyjnego. Zilustrujemy je przykładowo na przepisach polskiego postępowania administracyjnego (Rozp. Prez. Rzp. z 22. III. 1928, Dz. U. 341, Nr. 36). Według nich decyzje, z których strony lub inne osoby nie nabyły praw, mogą być każdej chwili uchylane lub zmieniane z urzędu przez właściwą władzę (art. 99), w razie zaś nabycia praw — tylko za zgodą odnośnych stron lub osób, o ile temu nie sprzeciwiają się ustawy (art. 100). Władza nadzorcza może uchylić z urzędu decyzję, wydaną bez podstawy prawnej, lub wywołującą w razie wykonania przestępstwo sądowo-karalne, lub niewykonalną, albo zawierającą wadę, która z mocy przepisu prawnego powoduje nieważność, wreszcie przed upływem 3 lat od uprawomocnienia się także decyzję, wydaną przez niewłaściwą władzę (art. iot). Według zaś art. 102 może właściwa władza naczelna z urzędu uchylić lub zmienić w koniecznym zakresie każdą decyzję prawomocną o ile:    a) niepodobna w inny

sposób usunąć stanu, zagrażającego życiu lub zdrowiu ludzkiemu, albo b) odwrócić ciężkich szkód dla gospodarstwa społecznego, jednak strony, dotknięte przez to w swych prawach, mogą żądać od Skarbu Państwa odszkodowania na drodze sądowej.

Literatura: R. Alibert: Le contróle juridictionnel de Vod-ministration. Paryi 1926. — J. Appleton: Traitć ćlćmen-taire du contentieuz administratifParyi 1927.— Aucoe: Confirences sur V administration et le droit administratif. Paryi 1869 i 1870.— Bernałzik: Rechtssprechung und materielle Rechtskraft. Wiedeń 1886.— BertMlemy: Traitć ćlćmentaire du droit administratif. 1926. — Prćcis de droit administratif. 1910. — Essai d’une thćorie des droit* sub-jectifs des administrćs dans le droit administratif franęais. Paryi 1899. — T. Bigo: Prawo administracyjne, cześć ogólna (skrypt wykładów). Lwów 1932.— Bormi: Vatto amministratioo complesso. Turyn 1903.— T. Bremiescicz:

0    kontraktach administracyjnych („Czasopismo prawnicze

1    ekonomiczne“ 1901). — Brondi: L*atto complesso nel

diritto publico. Turyn 1898. — M. Le Courtoim: Thćorie des acies de goueernement. 1899. — Danz: Die AusUgung der Rechtsgeschdfte.— L. Duguit: Traitś de droit constitu-tionnel. Paryi 1911. — L. Duguit: Uacte administratif et Vacte juridictionnel. „Revue du droit public et de la science politigue*' XXIII. — Pabre: Des actes du gourerne-ment. — F. X. v. Piór ich:    Unzul&ssigkeit des Rechts-

weges. Wiedeń 1912. — Z drogi administracyjnej na drogę prawa („Księga ku uczczeniu Bolesława Ulanowskiego'¹), Kraków 1911, — JBaurtou:    Prćcis de droit adminC-

stratif. Paryi 1927. — Hernritt: Grundlehren des Ver-waltungsrechtes. — T. Hilarowie*: Zasada swobodnego ocenienia. Lwów 1917. — Hoetzel Jiri: Nauka o sprav-nich aktech. Praga 1907. — Isay: Willenserkldrung im Thatbestande der Rechtsgeschdfte. 1899. — Wl. L. Jawor aki: Nauka prawa administracyjnego. Warszawa 1924. — J&ze: L’acte juridictionnel et la classification des recours contentieuz. 1909.— Gaston Jćite; Les princi-pes de droit administratif. Paryi 1926. — G. Je U inek: System der subjectiten Óffentlichen Rechte Fryburg w B. 1892.— Walter Jellinek: Der fehlerhafte Staatsakt und seine Wirkungen. Tybinga 1908. — Han* Kelmen: Hauptprobleme der StaatsrechtsUhre. 1911.— Kor mann: System der rechtgeschdftlichen Siaatsakte. Berlin 1910. — E. W, Kumaniechi: Akt Administracyjny. Kraków 1913. ■— Kuntze: Der Gesamtakt, ein neuer Rechtsbe-griff („Fcstgab^n der Leipziger JuristenfakultUt fńr O. Muller"). — Laferrlirę: Cours de droit public et admini-stratif, mis en rapport avec la consliiufion et les lois nou-velles. Paryi 1860. — J. S. Langrod:    Sądownictwo

administracyjne (dodatek do „Projektu konstytucji^u W. L. Jaworskiego). Kraków 1928. — S. Langrod: Res indicata w prawie administracyjnem. Kraków 1931.— R. Laun: Das frtie Ermessen und setne Grenzen. Lipsk i Wiedeń 1910. — Lecourtoim:    Ber actes du gouuer-

nement. — Otto Mayer: Deutsches Verwaltungsrecht. Monachjum i Lipsk 1924. — A. Merkt: AUgemeines Verwaltungsrecht. Wiedeń i Berlin 1927. — Jorodzu Oda: Principes de droit administratif du Japon (szczególnie ehapitre III „Acte administratif * str. 67 i nast.). Paryi 1928. — Porrini: Atto amministrativo („Digesto italiano", roi. I V-o, parte 2 a). Gontributo alla teoria della nullitd degli alti amminietratioi. Modcna 1900.— Raggi: Vatto amministratioo e la sua revocabilitd. Cittd di Ca-stello 1904. — Aanellettf r Per la distinnione degli «fl* d*impero e di gestione. Macerata 1904. — Renault: De: actes discritionnaires. Paryi 1899. — Roger: L^facte administratif de la puissance publięue. — Rolland Louis: Prćcis de droit administratif str. 49 nast. Paryi 1930. — Spiegel: DieVerwaltungsrechtwissenschaft. Lipsk 1909.— Stein o* Grenzen und Beziehungen zwischen Justiz und Verwaltung. 1922. — F. Te*ner: Die deutschen Theorien der Verwaltungsrechtspflege. Berlin 1901. — F. Tezner: Das ósterreichische Administratiwerfahren. Wiedeń 1926.— L. Trołabae: Elements de droit public et administratif. Paryi 1933. — Ftfta; Nozione degli atti am-mimetratftri e loro elassifieazione. Turyn 1906. — W S. Wachholz: Zasada swobodnej oceny władzy