Gazy rzeczywiste^ nie spełniają równania Clapeyrona (które jest słuszne dla gazów doskonałych i półdoskonałycb). Występuje bowiem w nich wzajemne oddziaływanie między ? .drobinami (siły między cząsteczko we), a objętość własna drobin jest skończona (nie można jej i f^i pominąć) ,
1. Można przypuścić, że równanie Clapeyrona da się tak zmodyfikować, że będą te powyższe różnice (obj. własna i siły międzycząsteczkowe) uwzględnione.
I p + —r • (v -■ b) - RST - równanie Van der Waalsa ~ } y . ‘ •
gdzie:
—— . ■ : - poprawka uwzględniająca siły międzycząsteczkowe (proporcjonalne do
odwrotności kwadratu objętości właściwej), b < -tzw. covolumen-uwzględnia objętość własną,
Rs - skorygowana indywidualna stała gazowa,
Wykres izotermy wynikający z tego równania.
A — B - C - D
Stany niestabilne występują na odcinku B - C i dlatego nie da się tego odcinka zrealizować w rzeczywistości.
Współczynniki a i b są zależne od rodzaju gazu i można je wyznaczyć z warunku jaki występuje na izotermie punktu krytycznego, która spełnia równanie Van der Waalsa. Izoterma ta ma w punkcie K (krytycznym) punkt przegięcia; to znaczy:
= 0
bp I . „ ”b2p
"dv
Równanie Van der Waalsa dla punktu krytycznego:
(K - indeks punktu krytycznego)
Pk+4- ■(vK-b)=RsTK
Z tych trzech równań można wyliczyć zależność między parametrami punktu krytycznego : pK, vk, Tk, a stałymi a, b, Rs:
t 8a i u
Tk -—-- lub
VK = 3b
! a = 3*pK,ttVK
Pk --r
27b"
b - l/3*vK
Rs
27bRs
8 Pk^k
T,
Gdy tak wyrażone a, b, Rs wprowadzimy do równania Van der Waalsa w formie ogólnej to będzie:
Jest to uogólnione równanie V.d.W. niezależne od rodzaju gazu.
T
Pk
vr= —; Tr =• vt- Tt,
- są parametrami zredukowanymi,
Równanie V.d.W. nie uwzględnia: :
: - asocjacji w temperaturze zbliżonej do temperatury skraplania (kilka drobin łączy się ze sobą)
- dysocjacji (rozpadu drobin) w wysokiej temperaturze,
Równanie to jestmiedokładne.
'f 2.'>j Zmodyfikowane równanie Clapeyrona.
z - liczba ściśliwości
Z = f(Pr.-Tr) =
parametr „ z ” odczytujemy z tablic i wykresów,cLuic.
/^3. JWirialna postać równania stanu - można uzyskać dużą dokładność,
JP)L_1 + B(T) | C(T)
RT
Pv
RT
lub
: 1 + B'(T) • p + C'(T)- p'
Współczynniki wirialne B(T), C(T), .... B’(T).C’(T), ... są zależne od temperatury i wyznaczane są doświadczalnie.
8