224 (71)

Kapsuły wiedzy. Wybrane zagadnienia z zakresu historii i teorii literatury, nauki o języku i wiedzy o sztuce

Zapożyczenia we współczesnej polszczyżnie

Wyrazy obce przenikają do języka poprzez międzynarodowe kontakty polityczne, handlowe oraz kulturalne. Tym procesom sprzyja powszechny dostęp do takich mediów, jak telewizja i internet. We współczesnej polszczyżnie najwyraźniej zaznaczają się wpływy języka angielskiego, ale pojawiają się także wyrazy i konstrukcje zapożyczone z innych języków.

PODZIAŁ ZAPOŻYCZEŃ WG KRYTERIUM POCHODZENIA {język, i którego pochodzą zapożyczone wyrazy 1 zwroty)

łWk

Główne dziedziny

Przykłady

ANGUCYZMY

(JĘZ. ANGIELSKI)

• technika

• ekonomia, handel, przedsiębiorczość

• polityka

• sport

• nauka

• kultura i rozrywka

• słownictwo komputerowe

• moda, uroda

• życie codzienne

• kulinaria (potrawy, napoje)

• kalki słowotwórcze, frazeologiczne

i znaczeniowe

• e-mail, Pesz, kompakt, kontener, walkman

• biznes, biznesmen, bizneswoman, boom, briefing, broker, dealer, dumping, holding. Joint vcnturc, leosing, logo, menedżer, monitoring, ranking, sponsor

• budżet, establishment, lobby, lider

• aut. badminton, bobslej, debel, doping, lider, mecz. moiocross, teom, walkower, windsurfing, oerobik, jogging

• stres, trend

• blues, bestseller, cllp, country, disco, DJ [disc jockey), fan, happening, heavy metal, hit, happy end, hobby, musical, party, pop, playback, pub, rock, show, thriller, wideoklip, quiz

• bojt, CD-ROM. joystick, komputer, serwer, skaner

• dżinsy, tyero, top, lifting, make-up, peeling

• baby-sltter, kemping, marker, market, motel, notebook, puzzle, reloks, scrobble, shop, weekend

• cheeseburger, chipsy, drink, fost food, grill, hamburger, hot dog. koktajl, krakers, lunch, popcorn, pudding, sandwich, tost

• dokładnie w znaczeniu oczywiście {exactly), obraz w znaczeniu film (iPicture), wydaje się być (seem to be)

GERMANIZMY

(JĘZ. NIEMIECKI)

• terminy specjalistyczne

• słownictwo potoczne

• kalki słowotwórcze, frazeologiczne

1 znaczeniowe

• kombi, fiausz, makler

• bumelant, kinderbal. knojpo, leitmotiv, mandat, musll, szmelc, klajster, wajcha

• być w posiadaniu [im Besitze scin), czasopismo (Zeit-schrift), doszło do... (es kom zu...), nie być w stanie (nicht im Stonde sein), od przypadku do przypadku (won Fali zu Fali), rzeczoznawca (Sochverstdndiger), światopogląd | Weltonschauung), tu leży pies pogrzebany (Hler liegt ein Hund begroben), w międzyczasie (In der Zwischenzeit), w pierwszym rzędzie [In erste Reihe)

GAUCYZMY

(JĘZ. FRANCUSKI)

• polityka, dyplomacja

• moda, uroda

• ekonomia, handel, przedsiębiorczość

• życie codzienne, kulinaria

• cytaty (wyrazy

i zwroty przeniesione z języka obcego w niezmienionej postaci graficznej i fonetycznej)

• attache, memoire [memuor), demenrl, exposć

• amant, apaszka, balejaż, beret, biżuteria, butik, dezodorant, fluid, frotte, fryzjer, garsonko, gorset, kokietka, kostium, krawat, makijaż, manicure, perfumy, peruka, szol, tiul, żorżeta

• awangarda, batalio, besso, hosso, jury

• adres, atelier, bagietko, balkon, beszamel, bulion, bezo, fotel, komoda, konfituro, korniszon, krokiet, loża, lustro, majonez, parkiet, salon, sofo, szorlotka, morloz, parasol, wersalka, v/itroż, żyrondol

• a propos (w związku z tematem), bon ton (dobry ton), dćja vu (Już widziane - złudzenie, że coś lub kogoś widziało się już w przeszłości), corte blanche (czysta karta - swoboda działania, pełnomocnictwo), chapeaux bas (kapelusz z głowy - na znak szacunku, podziwu),

en bloc (w całości), en face (z przodu), enfant terrible (straszne dziecko - osoba nietaktowna), faux pas (niezręczność, gafa),/emme fatale (kobieta fatalna), fin de sićcle (koniec w>cku), nob/esse oblige (szlachectwo zobowiązuje), paravion (pocztą lotniczą), por excellence (w pełnym tego słowa znaczeniu), poste restante (przesyłka na adres poczty, do odebrania w urzędzie pocztowym), tćte-d-tóte (sam na sam), va bonąue (na całość), ws-o-wis (naprzeciwko)