256

256 Rozdział 20. Osobowość

18. Niektórzy teoretycy, tacy jak Walter Mischel, Dawid Magnusson i Daryl Bem, podkreślają ważność ujmowania osobowości w kategoriach interakcji między jednostką a sytuacją. Innymi stówy, zamiast próbować opisywania ludzi za pomocą szerokich określeń, należy zrozumieć, jak zachowują się oni w różnego rodzaju sytuacjach. Teorie cech szczególnie krytykuje Mischel, który twierdzi, że dowody świadczące o postulowanej przez nie stałości są dość słabe.

Słowa kluczowe
„ja-idealne”	Minnesocki Wielowymiarowy	racjonalizacja
„wielka piątka”	Inwentarz Osobowości	reakcja upozorowana
16-czynnikowy Kwestionariusz	neofreudyści	regresja
Osobowości	neurotyczność	sublimacja
archetyp	nieświadomość indywidualna	sumienność
autoschemat	nieświadomość	superego
cecha	nieświadomość zbiorowa	teoria „ja"
cecha dominująca	obraz „ja”	teoria pola
cecha wtórna	osobowość	teoria relacji z obiektem
cecha zasadnicza	otwartość	teorie idiograficzne
determinizm	paradygmat poznawczo-	teorie nomotetyczne
ego	-behawioralny	Test Apercepcji Tematycznej
egzystencjaliści	paradygmat psychodynamiczny	Test Plam Atramentowych
ekstrawersja	pierwotne procesy myślenia	Rorschacha
fiksacja	poczucie kontroli wewnętrznej	testy obiektywne
id	poczucie kontroli zewnętrznej	testy projekcyjne
interakcja między jednostką	poczucie umiejscowienia	treść jawna
a sytuacją	kontroli	treść utajona
kompleks	poczucie własnej skuteczności	ugodowość
kompleks niższości	podejście zorientowane na	wtórne procesy myślenia
kondensacja	osobę	wyparcie
konstrukt osobisty	projekcja	wzajemny determinizm
lęk podstawowy	przemieszczenie psychotyczność	zaprzeczenie zasada idealizmu
Zadania

A. WYBIERZ NAJLEPSZĄ SPOŚRÓD CZTERECH PODANYCH ODPOWIEDZI.

1.    Psychodynamiczny determinizm przyjmuje, że

a.    zachowanie jest kierowane przez siły, nad którymi nie mamy kontroli.

b.    przyczyny zachowania są nieświadome.

c.    impulsy id pozostają na zawsze niezaspokojone.

d.    ogranicza nas nasze superego

2.    Zgodnie z freudowską terminologią dotycząca marzeń sennych kondensacja oznacza

a.    zamaskowane ujawnianie się tłumionych popędów.

b.    dziwaczność i irracjonalność marzeń sennych.

c.    proces, za pośrednictwem którego nieakceptowane myśli czy impulsy łączą się w jeden obraz senny.

d.    proces, za pośrednictwem którego jeden obiekt zastępuje w marzeniu sennym inny.

3.    Archetypy są to

a.    wspólne ludziom, odziedziczone tendencje do spostrzegania i działania w określony sposób.

b.    tajemnicze i zakazane instynktowe popędy.