21 (616)

Selen - składnik peroksydazy glutationowej, enzymu katalizują cego utlenianie zredukowanego glutationu. Se i witamina E biorą udział w podobnych procesach biochemicznych, tj. zmniejszenia stężenia nadtlenków w tkankach. Witamina E zapobiega powsta waniu hydroksynadtlenków kwasów tłuszczowych, a Se i aminokwasy zawierające siarkę (prekursory glutationu) biorą udział w rozkładzie tych nadtlenków chroniąc błonę lipidową przed uszkodzeniem (synergiczne działanie przeciwutleniające Se i wit. E). W bardzo małych ilościach (3 ppm, gdy 1 ppm to jedna część na milion) selen poprawia wzrost zwierząt, przy spożyciu 5-15 ppm w diecie jest toksyczny.

3+

Chrom - jony Cr obok insuliny mogą zwiększać wykorzystanie

6+

glukozy i uważane są za czynnik tolerancji glukozy. Związki Cr są

3+

bardziej toksyczne niż Cr , sugerowany jest udział Cr w metabolizmie lipoprotein osocza. Cr występuje w organizmie w bardzo małych ilościach, wchłaniany jest w jelicie cienkim, pojawia się w mitochondriach, cytozolu i mikrosomach, wydalany jest z moczem, narażenie na chromiany może zwiększyć ryzyko raka płuc. Fluor - zwiększa twardość zębów i kości, jeśli obecny jest w śladowych ilościach, zapobiega osteoporozie. Gromadzi się głównie w kościach i zębach, w tkankach miękkich jest go bardzo mało. Wydalany jest w moczu, nadmierne wchłanianie fluoru u dzieci powoduje marmurkowatość i odbarwienie emalii zębów, zmiany w kościach, wzrost ich gęstości, w dużych dawkach jest toksyczny.

u 1'ioiwlłuitkl ultraśladowo

Cmi /ąws/y od lat siedemdziesiątych XX wieku sugerowano, by i linly Istotnych pierwiastków śladowych dodać kilkanaście no-, u NiI.tywane są pierwiastkami ultraśladowymi, ich stężenie w 11111 im |iml zwykle mniejsze niż 1 mg/g, a niektórych niższe nawet ,,i M) ni|/|| suchej diety. Zaliczane są do nich: As, B, Br, Cd, Cr, F,

11 Mm Ni, l^łb, Se, Si, Sn, V. Istotność Cr, Mo i Se dla ludzi została , 11111 ,• 11.11 /nie ustalona, dla pozostałych pierwiastków jest wciąż i.mImiIuwmiiu O możliwym znaczeniu pierwiastków ultraśladowych , wlnnlu człowieka można wnioskować jedynie z badań na zwie-, Mim Ii I kstrapolowanie na ludzi danych doświadczalnych otrzy-my h dla zwierząt jest trudne, jednak uważa się, że pierwiastki i iip <lin zwierząt mogą być w większości istotne także dla człowieku

CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA

* i Mim /nule stężenia jonów wapnia w surowicy krwi

, ulu oznaczania

i,,iiy Cu'¹ Iworzą w środowisku alkalicznym z kompleksonem loi .-oloftaleiną barwny związek. Natężenie barwy jest proporcjo-mmIiii i lo zawartości jonów wapnia w badanej próbce.

■    tili zynnlki

■    hmmogen, bufor, roztwór wzorcowy CaCI₂ o stężeniu 2,5 mmol/l

47