26

Widłak goździsty

Lycopodium clavatum

Rodzina: widlakowate - Lycopodiaceae

OPIS

Zimozielona bylina z bardzo długimi pędami, sięgającymi 4 m, płożącymi się po ziemi i zakorzeniającymi się, widlasto rozgałęzionymi; gałązki boczne wzniesione na wysokość do 15 cm. Pęd bardzo gęsto pokryty drobnymi liśćmi, odstającymi ku górze, lancetowatymi, stopniowo zaostrzonymi; każdy liść z długim białym włosem na szczycie. Kłosy zarodnionośne wałecz-kowate, na długich szypułkach, najczęściej po 2; wówczas szy-pułka widlasto rozgałęziona. Czasem kłosy zarodnionośne pojedyncze, a jeszcze rzadziej - po 3-5. Dolna część kłosa nieco rozszerzona. Liście tworzące kłos jajowate, o szerokiej nasadzie; w kątach liści pojedyncze zarodnic z bardzo licznymi, żółtymi zarodnikami. Rozmnażanie wegetatywne powoduje nieraz, że płat o powierzchni wielu metrów kwadratowych tworzą klony jednego osobnika.

KWITNIENIE

Zarodniki dojrzewają od lipca do września i rozsiewane są przez wiatr. Przedrośle kiełkujące z zarodnika wymaga do dalszego rozwoju symbiozy z grzybem.

SIEDLISKO

Bory sosnowe, wrzosowiska i borówczyska, znacznie rzadziej lasy liściaste i jodłowe. W miejscach dobrze oświetlonych, na glebach bielicowych, suchych, o odczynie kwaśnym.

WYSTĘPOWANIE

Pospolicie w całej Polsce; w górach po piętro kosówki; w Tatrach do 1700 m n.p.m. Gatunek bardzo szeroko rozpowszechniony w Europie, północnej części Azji, w Ameryce Północnej i na Grenlandii.

ZAGROŻENIA

W ostatnich dziesięcioleciach znacznie zmniejszyła się liczba stanowisk. Główną przyczyną było zrywanie roślin do celów dekoracyjnych.

CIEKAWOSTKI

Zarodniki przez długi czas miały zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym do powlekania tabletek, a także w pirotechnice. Łacińska nazwa gatunkowa clcwa-tnm (maczugowaty) nawiązuje do kształtu kłosów.

70