28

Widłak spłaszczony

(WIDLICZ SPŁASZCZONY)

Diphasiastrum complanatum    complanatum)

Rodzina: widiakowate - Lycopodiaceae

WYSTĘPOWANIE

Dość licznie na rozproszonych stanowiskach w całej Polsce, częściej na niżu niż w górach. Gatunek o zasięgu obejmującym większość Europy, rozlegle obszary Azji aż po Daleki Wschód oraz Amerykę Północną.

ZAGROŻENIA

W ostatnich dziesięcioleciach liczba stanowisk zmniejszyła się, a przyczyną było przekształcanie suchych borów sosnowych w zbiorowiska bardziej złożone.

CIEKAWOSTKI

Podobnie jak u innych widłaków, zasiedlanie nowych stanowisk następuje z trudem, ponieważ od wysiania zarodnika do jego skiełkowania upływa około 20 lat. natomiast następne kilkanaście lat trwa rozwój przedrośla pozostającego w symbiozie z grzybem.

OPIS

Zimozielona bylina z długim podziemnym, poziomym kłączem. Pęd główny czołgający się, natomiast gałązki boczne - liczne, wzniesione na wysokość do 30 cm. Wszystkie gałązki silnie spłaszczone, gęsto ulistnione, od góry ciemnozielone, a po dolnej stronie znacznie jaśniejsze. Liście płonne słabo odstające od łodygi, lancetowate, ustawdone parami na krzyż, o bardzo zróżnicowanej wdelkości: boczne największe, górne drobne, natomiast dolne - skrajnie zredukowane. Kłosy zarodnionośne po 2-6, na bardzo długich, widlasto rozgałęzionych szypułkach. Liście zarodnionośne prawie okrągłe. Bardzo duże znaczenie ma rozmnażanie wegetatywne poprzez kłącza.

KWITNIENIE

Zarodniki dojrzewają w sierpniu i we wrześniu, rozsiewane są przez wiatr. Przedrośle kiełkujące z zarodnika wymaga do dalszego rozwoju symbiozy z grzybem.

SIEDLISKO

Bory, zarówno sosnowe, jak i (w górach) świerkowe, w' miejscach niezbyt silnie ocienionych. Na niżu zwykle na podłożu piaszczystym, suchym; w górach na glebach gliniastych. Zawrze na podłożu o małej żyzności i kwaśnym odczynie.

72