2 (2109)

- 2 -

Badania makroskopowe spoin mają na celu ujawnienie wielkości 1 kształtu samej spoiny, stwierdzenie jakości przetopu, wtopu oraz stoplwa, pęknięć, przyklejeń, zażużleń 1 pęcherzy. Obserwacje makroskopowe spoin prowadzi się na zgładach po-. przecznych.

Brak przetopu należy do niebezpiecznych wad budowy. Zmniejsza czynną grubość spoiny a tym samym obniża *}ej wytrzymał ość; Wytrzymałość zmęczeniową obniżają tzw, rozlania i nawisy. Rozlania występują gdy ostatnia warstwa spoiwa przechodzi poza brzeg spoiny 1 zalewa metal ridzimy nie wtapiając się w niego. Bardzo niebezpieczną wadą są podtopienia na brzegach lica względnie grani. Powodują one zmniejszenie przekroju złącza a więc wytrzymałości, a przy obciążeniach dynamicznych działają jako karb i znacznie obniżają wytrzymałość zmęczeniową..

Również wycieki metalu w grani spoiny są wadą, szczególnie w złączach rurowych, gdyż powodują między innymi wzrost oporów przepływu. Przyklejenia są mr^scowymi brakami wtopienia występującymi zarówno pomiędzy poszczególnymi ściegami spoiny jak i między spoiną a ściankami łączonych elementów. Wady te powodują znaczny spadek wytrzymałości złącza.

~ Pobieranie próbek do badań makroskopowych wiąże się z częściowym lub całkowitym uszkodzeniu przedmiotu. Dla kontroli jakości ważnych konstrukcji spawanych np. zbiorników ciśnio-niowych, względnie dźwignic wykonuje się dodatkowe tzw, płyty ■ próbne /kontrolne/ złożone z odcinków metalu rodzimego i spawane w tych samych warunkach i tymi samymi środkami, którymi wykonano*Ronstrukcję;

Istotną rzeczą jest właściwe określenie powierzchni przeznaczonej dó badań makro skopowych. Wielkość .próbek zależy przede wszystkim od grubości łączonych elementów, gdyż muszą one obejmować całą spoinę,.strefę wpływu ciepła i fragment materiału rodzimego.

Sposób przygotowania makrozgładów jest w zasadzie podobny jak zgładów do badań mikroskopowych, z tym że stopień gładkości powierzchni nie musi być tak wysoki ; próbki na ogół nie poleruje się;

Próbka winna być tak pobrana aby badania pozwalały na dokładne zorientowanie się nie tylko w charakterze występują-