30 (268)

0U? «-aaiD    & Limit wydruku: O

Slrona 30/150

K. Szyminik. K. A. WKcecrik. A. S. Wójcik. Jfeiuhi argmwjmw/1    w fwAwAv a^immniK. Wjrwuo. 21KO. ISBN W 01 • I40Ó9 U. O by WN PWN 200}

30 Podstawowe zagadnienia_

§ 3. Pamięć

Często sprawdzian wiarygodności przesłanki to po prostu przypomnienie sobie, że ją uznajemy. Niekiedy potrafimy nie tylko przypomnieć sobie, że uznajemy coś za prawdę, lecz również wskazać źródło, z którego to wiemy. Pamiętamy własne doświadczenia, twierdzenia i relacje innych osób. wiedzę nabytą w szkole, doniesienia środków masowego przekazu, przeczytane książki itp. Rzadko zresztą pamięć nasza odnośnie źródła informacji jest dokładna, o wiele częściej jesteśmy w stanie określić je tylko ogólnikowo („To musiało być w telewizji” albo „To czytałem w jakiejś książce”). Niektóre informacje potwierdzane są przez kilka źródeł. Datę chrztu Polski czy opis klimatu saharyjskiego poznać można nic tylko w szkole, ale leż np. w telewizji, w literaturze popularnonaukowej itp. Tylko niektóre fakty potrafimy na poczekaniu sprawdzić, np. zaglądając do encyklopedii czy też pytając kogoś lepiej poinformowanego. Nieraz możliwość przyjęcia informacji z podającego je źródła musi być przedmiotem osobnych rozważań, kontrolujących czy dane źródło na pewno zasługuje na zaufanie¹.

Pamięć źródeł naszej wiedzy jest przydatna wtedy, gdy któraś z przesłanek badanego argumentu przeczy posiadanej przez nas wiedzy. Korzystne jest wówczas skonfrontowanie wiarygodności źródła, z którego pochodzi argument, z wiarygodnością źródła zaprzeczającego prawdziwości danej przesłanki. Jedną z rozsądnych wskazówek co do sposobu postępowania w takich okolicznościach jest następująca: jeśli wiarygodność źródeł, z których jedno przeczy drugiemu, jest zbliżona, krytyczną przesłankę należy uznać za niepewną. Podobnie, ogólnie rzecz biorąc, informacja potwierdzana przez kilka niezależnych źródeł zyskuje na wiarygodności.

Przeprowadzone badania naukowe wskazują, źc pamięć ludzka bywa zaskakująco zawodna. Przypominanie sobie bardziej szczegółowych danych niesie ze sobą ryzyko znacznych przeinaczeń i zniekształceń (dotyczy to zwłaszcza danych liczbowych). Często też nie potrafimy rozstrzygnąć, czy pamiętamy „gołe fakty”, czyli nieprzetworzone informacje w takiej postaci, w jakiej zostały przekazane przez źródło — czy też. wywołane przez nas z pamięci informacje są tylko pozostałością po rozumowaniach, które prowadziliśmy czerpiąc z różnych źródeł np. tylko wnioskami wysnutymi z innych, zapomnianych już informacji.

Zadanie 4.3.1.

Które z przytoczonych zdań są prawdziwe? W przypadku zdania prawdziwego zastanowić się nad źródłem (bądź źródłami), z którego daną informację zaczerpnął Czytelnik. Jak wykazać przeciwnikowi (partnerowi) w dyskusji, że to prawda?

(a)    Dinozaury wymarły ok. 65 milionów lat temu.

(b)    Odległość od Słońca do najbliższej gwiazdy wynosi praw ie miliard kilometrów.

(c)    Mieszko I był pierwszym królem Polski.

(d)    Łokietek pokonał Krzyżaków pod Płowcami.

' Informacje na temat kryteriów oceny wiarygodności źródła podane są w rozdziale 8.

* Gra FreeCell #30416

# 29-Paint

I

Itelix iLibrary Reader

EP Sztuka argumentacji .