Przechwytywanie w trybie pełnoekranowym 03 022545

HU U? Ofc’ & % Limit wydruku: 0

a o ©

Slrona 43/293

A. UutonU Kutamt jf.-yta /n-hlń-ti' Tnyit. ZagaMah ItkttMnt.Wtnatmia XOS ISBN iJ-OI I4$ł»«. O hy WN PWN Jrt>S

najczęściej z systemu gramatycznego. Takimi innowacjami są np. formy flcksyjnc gałęziami, liściami (już aprobowane na poziomic normy użytkowej), tą książkę (poprawne w normie użytkowej, w języku mówionym), kaniami, przyjacielami (uznawane nadal za błędy flcksyjnc). czy wziąść. rozumię (błędne).

W zakresie frazeologii innowacje regulujące polegają na usuwaniu ograniczeń w zakresie form tlcksyjnych, słowotwórczych czy składniowych w komponentach związku, np. pluć sobie w brody (tradycyjnie: pluć sobie w brodę), palić na panewce (tradycyjnie: spalić na panewce), złapać kogo za rączkę (tradycyjnie: złapać kogo za rękę), bić głową »v mur (tradycyjnie: bić głową o mur), postawić krzyżyk na coś (tradycyjnie: na czyntf).

Innowacją regulującą w zakresie składni są (nicnormatywnc) połączenia pomimo tego, pomimo wszystkiego (tradycyjne i normatywne: pomimo to, pomimo wszystko), w których wyjątkowy współcześnie rząd przyimka pomimo z biernikiem został zastąpiony przez jego typowy rząd dopełniaczowy (pomimo tego. pomimo wszystkiego jak: pomimo zakazu, pomimo chęci, pomimo deszczu itd.).

3. Innowacje rozszerzające - nowe formy fleksyjne, konstrukcje składniowe. modele słowotwórcze itd.. które powstały wskutek dostosowania reguły obejmującej mniej elementów do reguły dotyczącej większości elementów określonej kategorii językowej. Przykładem takich innowacji są połączenia dwie, trzy, cztery dziewczęta, pięć, sześć kurcząt (zamiast tradycyjnych dwoje, troje, czworo dziewcząt, pięcioro, sześcioro kurcząt), czyli rozszerzenie łączliw-ości liczebników głównych kosztem liczebników zbiorowych. Innowacją rozszerzającą jest także wyrównywanie rządu dopełnienia bliższego, a ściślej - zastępowanie dopełniaczowej formy tego dopełnienia formą biernikową, czyli konstrukcje typu: słucham audycję radiową. broniłem kolegę przed skinami, używam pastę do zębów (tradycyjnie i poprawnie: słucham audy cji radiowej, broniłem kolegi przed skinami, używam pasty do zębów). Taki sam typ innowacji widać w coraz powszechniejszym stosowaniu biernika zamiast dopełniacza cząstkowego, np. dopić herbatę, uchylić okno (tradycyjnie: dopić herbaty, uchylić okna). W zakresie frazeologii innowacja rozszerzająca polega na rozszerzeniu łączliwości leksykalnej związku, np. być z czymś za pan brat (tradycyjnie: być z kimś za pan brat).

4. Innowacje alternatywne - nowe wyrazy, formy i połączenia wyrazowe pojawiają się obok wyrazów, form i połączeń już istniejących, jako wynik nasilania się nowych tendencji językowych. Tak więc na przykład moda na zapożyczenia angielskie powoduje rozpowszechnianie się wyrazów lider (obok dawnych przywódca, aktywista), prezydencja (obok tradycyjnego: przewodniczenie). kondycja w znaczeniu ‘stan’ (obok dawnych stan, położenie, warunki), aplikacja (obok normatywnego: podanie. prośba). Szerzy się końcówka -y w D. Im rzeczowników męskich na -sz, -cz, -c, np. funduszy, zniczy, deszczy, meczy, koty (trzy ostatnie lormy jeszcze poniżej normy), alternatywna wobec

^,0k Przykłady pochodzą z pracy S. Bąby. Innowacje frazeologiczne współczesnej polszczyzny. Poznań 1989: są lo innowacje raczej tekstowe niz uzualne i większość z nich należy ocenić negatywnie: do normy mogą wejść tylko przytoczone tu innowacje w zakresie schematu składniowego związku frazeologicznego.

Start

Itelix iLibrary Reader

9 Kultura języka polskie...

te Zrzuty ekranu

PL E3 ^