Przechwytywanie w trybie pełnoekranowym 03 023629

HU U? Ofc’ &    % Limit wydruku: 0

a o ©

Slrona 113/293

A. UutonU rtWrwu /n-hlń-ti' Tnyit. ZagaMah ItkttMnt.Wtnatmia XOS ISBN iS-Ol I4$ł»«. O hy WN PWN JfrtS

nym. mające znaczenie specjalnie zdefiniowane na użytek danej dyscypliny nauki lub techniki i służące do opisywania jej realiów (składników i zachodzących między nimi relacji). Oprócz terminologii dla tekstów naukowych charakterystyczne jest występowanie wyrazów erudycyjnych, zwykle abstrakcyjnych i zapożyczonych, o znaczeniu ogólnym (np. struktura, funkcja, proces, system, element, reasumować), a także wyrazów i wyrażeń modalnych, służących ocenie przez autora stopnia prawdziwości stwierdzeń, zawartych w tekście (np. prawdopodobnie, zapewne, należy przypuszczać, zasadniczo, w znacznej mierze, jak się wydaje). Za pomocą dość skomplikowanej składni (zwanej interpretacyjną) w tekstach naukowych tworzy się swoisty, zhierarchizowany obraz pewnego fragmentu rzeczywistości, poddanego badaniom i analizom. Cel wypowiedzi i typ odbiorców wypowiedzi naukowej powodują, że nic muszą być one zrozumiałe dla tzw. przeciętnego człowieka; mają natomiast być logiczne, a ich autorzy powinni posługiwać się wewnętrznie spójnym systemem pojęć i terminów. Jako odmianę stylu naukowego (można by ją nazwać „praktycznonauko-wą”) należy traktować teksty z różnych dziedzin techniki, tworzące tzw. styl techniczny.

Mały krąg nadawców, ale szeroki zasięg oddziaływania, mają teksty urzędowo - ka n c e I a i-yjne. Mają one regulować stosunki między ludźmi, traktowanymi jako jednostki odpowiednich zbiorów: obywateli, klientów, interesantów, a instytucjami, które służą tym ludziom. Niektóre teksty urzędowe pełnią przede wszystkim funkcję nakłaniającą (zawierają polecenia, nakazy bądź zakazy), inne mają cci informacyjny. Stąd też w pewnych tekstach urzędowych występuje sporo wyrazów i ich form o charakterze perswazyjnym bądź nakazowym, np. zaleca się, należy, wzywa się. a także form bezosobowych sformułowań w stronie biernej, które mają być wyrazem obiektywizacji przekazywanych informacji i poleceń (np. Uprasza się o terminowe dokonywanie wpłat, Kontrola zostanie przeprow adzona w piątek w godzinach popołudniowych). Treść tekstów urzędowych bywa ujmowana w punkty, co ma sprzyjać przejrzystości przekazu. Ich składnia jest dość skomplikowana, choć przeważają zdania pojedyncze rozwinięte. Odindywidualizowanie tekstów urzędowych, będące ich cechą konstytutywną. wyraża się przede wszystkim używaniem stałych formuł językowych, będących schematami składniowymi na pograniczu frazeologizacji (np. W odpowiedzi na pismo z dnia... : IVnawiązaniu do sprawy....; Niniejszym zawiadamiamy, że...). Odmianą stylu urzędowego jest styl korespondencji wewnętrznej między instytucjami i organizacjami. Typowe jest w nim odwoływanie się i nawiązywanie do innych pism i nasycanie tekstu określeniami fachowymi, odpowiednimi do działalności danej instytucji. Posługiwanie się kancclaryzmami (słownictwem urzędowym i swoistymi konstrukcjami składniowymi) poza tą odmianą języka jest uznawane za przejaw niedostatecznego opanowania polszczyzny ogólnej w jej wersjach swobodniejszych, mniej sformalizowanych, a także za niepotrzebną ucieczkę od polszczyzny potocznej w obawie przed ośmieszeniem się. To właśnie kancclaryzmy ..zdradzają” osoby ich używające jako te. które nic umieją posługiwać się swobodnie polszczyzną nieoficjalną.

113

Start

Itelix iLibrary Reader

9 Kultura języka polskie...

te Zrzuty ekranu

PL E3 ^