HU U? Ofc’ & % Limit wydruku: 0
Slrona 102/293
A. UutonU ZWrwu /n-hlń-ti' Tnyit. ZagaMah ItkttMnt.Wtnatmia XOS ISBN O-Ol O hy WN PWN Jrt>S
Nic są to formy niepoprawne212, ale wręcz zalecane jako grzeczne formuły
zwracania się w jakiejś sprawie.
Uniwersalnym powitaniem jest w polszczyźnie formuła Dzień dobry!, stosowana o każdej porze dnia. Można ją uzupełnić dodatkowymi określeniami, np.: Dzień dobry pani; Dzień dobry panu. a także: Dzień dobry, panie inżynierze; Dzień dobry-, pani doktor. Spotykane niekiedy formuły typu: Dzieti dobry panu inżynierowi! są przestarzałe i nic mieszczą się we współczesnej etykiecie językowej.
Współczesna polszczyzna odznacza się bogactwem form powitalnych, nacechowanych stylistycznie i eksprcsywnic - od oficjalnych i podniosłych (np. Witam!), poprzez religijne (np. Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!), do nieoficjalnych (np. Czołem! Cześć!) i bardzo potocznych (np. Sienią!). Umiejętność wyboru którejś z nich w zależności od sytuacji komunikatywnej jest świadectwem dobrego opanowania zwyczajów językowych i kultury osobistej.
Analogiczna sytuacja występuje przy posługiwaniu się formułami pożegnań. Oprócz neutralnego, nienacechowanego do widzenia!, i rzadszego, oficjalniej-szego, do zobaczenia! używa się wielu formuł należących do różnych stylów i rozmaicie nacechowanych emocjonalnie (np. Żegnam panią! Z Bogiem! Pa! Ciao! Trzymaj się! Buźka! itd.). Ostatnio dołącza się do tego. wzorowaną na angielskim, formułkę Miłego dnia życzę! (a także: Życzę panu miłego wieczoru! Życzę państwu miłej nocy! itd.)*4,.
Neutralną formułą przedstawiania się jest wymienienie swojego nazwiska lub imienia i nazwiska (nie: nazwiska i imienia) po formie nazywam się, czyli np.: Nazywam się Kamiński albo Nazywani się Tomasz Kamiński (nie: Nazywam się Kamiński Tomasz). Etykieta grzecznościowa zaleca poprzedzenie tego formułą: Pani pozwoli, że się przedstawię. Można też powiedzieć: Jestem Tomasz Kamiński (raczej nie: Tomasz Kamiński jestem). Niezbyt fortunne są sformułowania: Mam na nazwisko Kamiński; Moje nazwisko jest Malinowski. Gdy podaje się tylko imię. należ)' użyć formuły Jestem Barbara albo (nieco bardziej oficjalnie): Na imię mi Barbara. Niefortunne jest w takim wypadku posłużenie się formułą typu: Nazywam się Barbara.
Naruszeniem polskiej etykiety językowej jest przedstawianie się imieniem zdrobniałym w sytuacjach oficjalnych, a także podpisywanie się taką formą imienia na oficjalnych dokumentach (np. Kierownik Działu Marketingu Tomek Kowalski, Copywriter Kasia Malinowska). Maniera taka. występująca współcześnie coraz częściej, zwłaszcza wśród ludzi młodych, a pozostająca zapewne nic bez związku z wpływem anglosaskich zwyczajów nominatywnych i adre-satywnych na polszczyznę, jest odbierana przez osoby starszego i średniego pokolenia jako brak stosowności w zachowaniu językowym (naruszenie zasady decorum), świadcząc)1 o braku wychowania.
242 Niektóre osoby sądzą. Ze jest to także funkcjonalnie tryb przypuszczający i wyrażają zdziwienie jego użyciem, por. pytania typu: .Dlaczego -chciałbym posiedzieć*. jak masz coś do powiedzenia. to mów! "
*** Jest to formula sympatyczna, choć wielu osobom kojarzy się z wyuczoną grzecznością osób zatrudnionych w sektorze usług. np. akwizytorów czy agentów ubezpieczeniowych.
102