318 319 (2)

ROZDZIAŁ XVII

APARATY KRÓTKOFALOWE

Aparaty krótkofalowe lampowe mogą być wyposażone w jedną dużą lampę generacyjną triodę; dwie lampy generacyjne w układzie przeciwsobnym lub dwie lampy prostownicze i dwie generacyjne.

Obwody lampy generacyjnej mogą być zbudowane na zasadzie sprzężenia zwrotnego Meissnera lub układu Esaua.

Układy obwodów w aparacie, praca obwodu drgającego oraz elementy wchodzące w skład budowy aparatów podane są w uzupełnieniu z elektrotechniki.

APARAT KRÓTKOFALOWY LAMPOWY „ULTRATHERM" (SIEMENS)

Aparat wyposażony jest w jedną dużą lampę generacyjną i wytwarza prąd wielkiej częstotliwości o długości fali 6 metrów. Maksymalna moc prądu w obwodzie leczniczym wynosi 350 watów. Lampa trioda pracuje na połowie okresu prądu zmiennego.

Aparat ma postać niedużej szafki (obudowanie metalowe). Górną jej ścianą, w kształcie ściętej piramidy, tworzy stół rozdzielczy. Przewód zasilający łączy gniazdko sieci z pierwotnym obwodem transformatora. Aparat winien być uziemiony za pomocą przewodu łączącego tzw. „masę aparatu" — czyli jego obudowę, z uziemionym gniazdkiem sieci.

Aparat posiada obwód zasilający, wytwórczy oraz leczniczy. Pierwotne uzwojenie transformatora wchodzi w skład obwodu zasilającego; obwód wytwórczy tworzą obwody lampy generacyjnej triody; do obwodu leczniczego włączamy przewody i elektrody, pomiędzy którymi znajduje się obiekt przegrzewany (pacjent). Aparat pracuje na zasadzie układu Esaua. Pomiędzy obwodem generacyjnym (drgającym) i obwodem leczniczym istnieje sprzężenie indukcyjne.

Budowę aparatu widzimy na rycinie 199 (schemat uproszczony). Górna część rysunku przedstawia układ obwodów, w części dolnej uwidocznione są włączniki, regulatory i przyrządy pomiarowe, jako elementy wyprowadzone na stół rozdzielczy aparatu.

W obwodzie zasilającym znajduje się pierwotne uzwojenie (Si) transformatora (T) oraz włącznik sieciowy (W). Jest on wyprowadzony na stół rozdzielczy aparatu jako tzw. włącznik główny (A). Przełączając go zamykamy lub otwieramy obwód zasilający. Licznik (Z) znajdujący się w tym obwodzie ma na celu wykazanie ilości godzin pracy lampy triody.

Ryc. 199. Schemat obwodów i stołu rozdzielczego aparatu „Ultratherm’’.

Siemens (schematyzowany wg Schliephakugo)

W obwodzie żarzenia katody źródłem prądu jest część wtórnego uzwojenia transformatora (jako cewka S»). Cewka S» posiada taką ilość zwojów, aby prąd płynący przez włókno katody dał różnicę potencjałów do 23 V i natężenie wystarczające do jej rozżarzenia.

Woltomierz (V), włączony równolegle w obwód żarzenia, znajduje się na stole rozdzielczym aparatu. Wykazuje on wartość napięcia prądu żarzenia w woltach.

Ponieważ każda lampa generacyjna — zależnie od swej wartości i typu — ma określoną maksymalną wartość napięcia prądu żarzenia, na skali przyrządu znajduje się graniczna czerwona kreska, poza którą strzałka woltomierza nie powinna się wychylić. Obwód żarzenia otrzymuje przy włączeniu prądu (po zamknięciu włącznika sieciowego) napięcie w granicach od 14 do 16 V. Nagłe wychylenie się wskazówki woltomierza powyżej tej wartości bezpośrednio po włączeniu prądu albo wskazuje

319