27 (611)

MODELE PROCESU KOMUNIKOWANIA 65

Model mozaiki kulturowej [Moles, 1967]

Spośród wielu różnych modeli zawartych w studium Abrahama Molesa Sociodynamiąue de la culture szczególnie inspirujący wydaje się model mozaiki kulturowej.

Punktem wyjścia jest stwierdzenie Molesa, że współczesna kultura stała się całością nieuporządkowaną, o strukturze mozaikowej, gdzie przemieszane są elementy różnej wartości. W przeciwieństwie do dawnej kultury humanistycznej, której głównym przekaźnikiem była szkoła, kultura mozaikowa jest dziełem środków masowych, które ją upowszechniają. Czerpią one z dorobku kulturowego przeszłości, niekiedy współczesności, a ogół ich przekazów tworzy obraz społeczno-kulturowy (tableau socio-culturelle), w obliczu którego jest postawiony współczesny odbiorca.

Pojęcie obrazu społeczno-kulturowego nie zostało wprawdzie przez Molesa dostatecznie jasno objaśnione, ale stanowi użyteczne pojęcie w analizie procesu komunikowania masowego. Zwraca bowiem uwagę na ogół przekazów, na wewnętrzną strukturę całości, a nie na pojedynczy przekaz czy ich grupę. Graficznie swój model Moles zobrazował w formie przedstawionej na rysunku 15.

Obraz

społeczno-kulturalny

Rys. 15. Model mozaikowy Molesa Źródło: Moles, 1967

Model społeczno-kulturowy [Tudor, 1970]

W ramach szeroko rozumianych modeli systemowych mieści się częścio-ro model angielskiego naukowca A. Tudora. Wskazuje on na dwojakie uwarunkowania procesu komunikowania: społeczne (przez strukturę społeczną) : kulturowe (przez kulturę). Model swój autor przedstawił w postaci graficzne' ujętej na rysunku 16.