367 (2)

Eksperymenty na lato

Wprowadzenie: Rozmawiamy z dziećmi o powietrzu. Zbieramy informacje, które dzieci już posiadają. Co kojarzy się maluchom z pojęciem „uwięzionego” powietrza (opona samochodowa, dętka rowerowa, dmuchany balonik), a co rozumieją pod hasłem „łapanie” powietrza (flet, pompka, „torebkowy” latawiec)? Pozwalamy dzieciom pobawić się pompką, aby zaobserwowały, co się w niej dzieje z powietrzem. Kto potrafi grać na flecie? Może ktoś chciałby spróbować zagrać? Dużo radości sprawi także dzieciom nadmuchiwanie baloników i wypuszczanie z nich powietrza. Kto wydobędzie przy tym najzabawniejsze dźwięki?j Przy pomocy powietrza można nie tylko tworzyć dźwięki, powietrze można również „złapać”: zyskuje ono wówczas całkiem dużą siłę. Ale jak silne jest powietrze? Spróbuje^ my sami to ocenić.

Przebieg doświadczenia: Dzieci dobierają się parami i przynoszą niezbędne materiały. Następnie wykonują ćwiczenia według następującej instrukcji:

1. Stawiamy plastikową butelkę w szklanej salaterce.®

2. Napełniamy butelkę gorącą wodą przy pomocy lejka

■ (może być potrzebna pomoc wychowawcy).

3. Kto przyniesie teraz kostki lodu? A kto napełni nimi salaterkę?

4. Na chwilę przed włożeniem kostek lodu do salaterki butelka musi zostać zakręcona.

5. Kładziemy ostrożnie butelkę i polewamy ją lodowato zimną wodą.

6. Stawiamy butelkę na powrót w pozycji pionowej i obserwujemy, co się wydarzy.

Obserwacja: Butelka zostaje zgnieciona.

Wyjaśnienie: Gorąca woda w butelce jest schładzami lodem. Cząsteczki (molekuły) wody poruszają się teraz wolniej, nie „skaczą” dziko w tę i z powrotem — potrzebuj ją mniej miejsca. Woda wewnątrz butelki nie naciska już z dużą siłą na jej ścianki. Ten nacisk jest mniejszy niż siłd powietrza napierającego z zewnątrz na butelkę — siła powietrza zgniata butelkę.

Zakończenie: Dzieci ponownie napełniają butelki wodą, zakręcają je i próbują zgnieść siłą własnych mięśni, tak jak w eksperymencie zrobiło to powietrze.

Obserwacja: Trzeba bardzo mocno ścisnąć butelkę rękami, aby wytworzyć nacisk równy naciskowi powietrza.

Kto zechce namalować przebieg doświadczenia? Rysunek trafi oczywiście do segregatora!

Na miejsca, gotowi, start!

Wiek: powyżej czterech lat

Liczba

uczestników: 2-8 dzieci

Miejsce: w pomieszczeniu lub na dworze

Wskazówki: Dzieci poczyniły już kilka obserwacji związanych z powietrzem, poznały jego siłę. Te doświadczenia w sposób zabawowy zostaną ugruntowane w prezentowanym eksperymencie.

Materiały: Dla każdej pary dzieci dwa baloniki, szklana butelka, słomka, pisaki i papier.

Przygotowanie: Zgromadzić materiały.

Wprowadzenie: Opowiadamy dzieciom historyjkę, np. § olbrzymie Powietrzniku i skrzacie Sprytku.

()lbrzym Powietrznik potrafi robić najpiękniejsze bańki nycllane w całym lesie. Gdy chce złożyć życzenia urodzi-llowr swojej babci mieszkającej we Włoszech, nie korzysta Wi nie Z telefonu, lecz wykrzykuje ze wszystkich sił treść lyezrii. Babcia rozumie każde słowo. Olbrzym ma bowiem